Рышард Тожецкий ( польск. Ryszard Torzecki , 20 марта 1925 ( 1925-03-20 ) , Лодзь , Польша — 20 августа 2003 , Констанцин-Езёрна (город) , Польша) — польский историк , специалист по истории польско-украинских отношений. Автор книги «Поляки и украинцы — русский вопрос в период Второй мировой войны на территории Второй Речи Посполитой », которая считается ведущим трудом на тему польско-украинских отношений во время Второй мировой войны .

Биография

Изучал вопросы экономики в Варшавской высшей школе торговли , а впоследствии посвятил себя историческим наукам в Варшавском университете , где изучал украинскую проблематику в польских и немецких аспектах. Результатом этих исследований была докторская диссертация, которую он защитил в 1969 году: «Украинский вопрос в политике Третьего рейха» («Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy»).

В 1971 году он стал научным сотрудником Института истории Польской академии наук . В 1982 году он закончил труд «Украинский вопрос в Польше в 1923—1929 годах» («Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929), которая была издана лишь в 1989 году.

В 1993 году вышла его книга «Поляки и украинцы. Украинский вопрос в период Второй мировой войны на территории II Речи Посполитой» («Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej»).

В целом Рышард Тожецкий является автором 87 научных трудов, посвящённых украинской или белорусско-украинской тематике.

Публикации

• "Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy (1933-1945)", Warszawa 1972, Изд. "Książka i Wiedza".
• "Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929", Kraków 1989, Изд."Wydawnictwo Literackie", ISBN 83-08-01977-3
• "Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej", Warszawa 1993 Изд. PWN, ISBN 83-01-11126-7
• "Niektóre aspekty hitlerowskiej polityki wobec Ukraińców (1940-1944") // "Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Studia i materiały", t. V, red. T. Cieślak, (Warszawa 1969)
• "Geneza rozłamu w Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów", "«Studia z dziejów ZSRR i Europy Środkowej»" 1969, t. V
• Polityka hitlerowska wobec okupowanej Ukrainy" // "Związek Radziecki w latach wielkiej wojny narodowej: 1941-1945", red. P. Łossowski, Wrocław 1979
• "Kontakty polsko-ukraińskie na tle problemu ukraińskiego w polityce rządu polskiego emigracyjnego i podziemia (1939-1944)" // Dzieje Najnowsze, 1981, № 1-2
• "Z dziejów stosunków polsko-ukraińskich na Lubelszczyźnie" // "Stan i perspektywy badań historycznych lat wojny i okupacji: 1939-1945", Warszawa 1988
• "Metropolita Andrzej Szeptycki", "Znak" 1988, № 400(9)
• "Postawa metropolity", "Więź" 1988, № 7-8;
• "Mytropołyt Andrij Szeptyćkyj i nacjonalni probłemy", "Warszawskie Zapiski Ukrainoznawcze" 1989, z. 1
• "Świat kultury i nauki Lwowa (1936-1941)" // "Kaźń profesorów lwowskich. Lipiec 1941. Studia oraz relacje i dokumenty, zebrane i opracowane przez Z. Alberta", Wrocław 1989 (совместно с C. Madajczykiem);
• "Ukraińcy we wrześniu 1939, «Zustriczi»" 1990
• "Polska myśl polityczna wobec kwestii ukraińskiej w czasie II wojny światowej (kraj i emigracja)" // "Polska — Polacy — mniejszości narodowe", red. W. Wrzesiński, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992
• "Przyczyny i skutki konfliktu polsko-ukraińskiego w czasie II wojny światowej", "Dzieje Najnowsze" 1993, № 3
• "Wielki głód na Ukrainie w latach 1931-1933", "Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze" 1994, z. 2
• "Problemy porozumienia polsko-ukraińskiego w okresie II wojny światowej", "Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze" 1994, z. 2
• "Stosunki polsko-ukraińskie na powojennych rozdrożach: Próba bilansu", "Dzieje Najnowsze" 1995, № 4
• "Piłsudski i Petlura w latach 1919-1923" // "Międzymorze: Polska i kraje Europy Środkowo-Wschodniej: XX wiek. Studia ofiarowane Piotrowi Łossowskiemu w 70-tą rocznicę urodzin", Warszawa 1995
• "Polacy — Ukraińcy w latach 1939-1948", "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F" 1996, v. LI
• "Sprawy polsko-ukraińskie przed i po Jałcie (1944-1945") // "Jałta. Szkice i polemiki: Zbiór studiow, red. M. Drozdowski", Warszawa 1996
• "Federacja czy wspólna obrona niezależności: Piłsudski i Petlura w latach 1919-1923", "Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze" 1996, z. 3
• "Na drodze do jedności Kościoła greckokatolickiego i prawosławnego: Z dziejów współżycia grekokatolików z prawosławnymi w XX w.", "Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze" 1997, z. 4-5
• "Myśl ekumeniczna metropolity Andrzeja Szeptyckiego a porozumienie Kościoła rzymskokatolickiego z Cerkwią prawosławną", «"Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze» 1997", z. 4-5
• "Na temat historiografii stosunków polsko-ukraińskich w latach 1918-1956", «"Dzieje Najnowsze"» 1998, № 3
• "Stosunki polsko-ukraińskie od epoki unii lubelskiej do 1945 r." // "Europa nieprowincjonalna: Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. K. Jasiewicz", Warszawa 1999.
• "Отношение Гитлеровской Службы Безопасности и полиции до церквей на Востоке" // "Календарь-Альманах Нового Пути на 1986 год". — Торонто, 1985, с. 43-47.

Интервью

• "Корни трагедии. С проф. Рышардом Тожецким разговаривает Иза Хруслинска" // Волынь: две памяти. Сборник статей, опубликованных в «Газеты выборчей». — К. — Варшава, 2009.