Interested Article - Северный Кавказ


- 2021-08-13
- 1
????????? ??????? — ????????-?????????? ?????? ?????? . ???????? ???????? ????? ?????? ???????? ??????????? ?????? ? ???????????? , ???????? ????? ?????? ?????? ?? ???? ???? (?? ??????? ???????? ??????????????? ??????? ??????). ??? ????? ??????????????? ?????? ?????????? ?????????. ????? ??????????? ??????????? ? ?????? ?????????????? ???????????????? ???????, ????????????? ? ???? ???????? ????????? 2002 ???? — ????? 6 ????????? ???????. ??????? 258,3 ????? ??² (1,5 % ??????? ??????). ????????? 14,8 ????????? ??????? (?? ????????? ?? 1 ?????? 2010 ????), ??? 10,5 % ????????? ?????? .
???????? ????? ????????????????? ????????-?????????? ???????? ??????. ???????? ?????? ?? ?????? ?????? ? ?????? ??????????? ???????????, ??????? ? XVI ???? ? ????????? ??????????? ? 1864 ????, ?? ????????? ?????????? ????? .
???? ?? ?????????? ????????? ??????? ??????????? 7 ?????????: ?????? , ?????????-???????? , ?????????-???????? , ???????? ??????-?????? , ????????? , ????? ? ???????? , ? ????? 2 ????: ????????????? ? ?????????????? , ???????? ? ????? ? ??????-?????????? ??????????? ?????? . ???? ???????? ? ?????? ????????? ??????? ???????????? ?????????, ??????? ??? ??????? ?? ????-????????? ??????? , ?? ? ????????? ??????? ????? ?????? ???? ???????? ?????? ???????? ? ?????????? ??????? , ??????? ? ??? ?? ?????? .
? ????? ?????? ?????????? ????????? ???????? ?????? ????? ?????????? ??? ? ?????? , ??? ? ? ???? , ? ??????????? ?? ???????? ?????????? ??????? ??????-???? — ?? ????-????????? ??????? , ??? ??? ??????? ??????????????? ? ??????????? (? ??? ????? ? ????????? ? ??????????) ?????????????? ????????, ??? ????????? ?? ??????????? ????? ?????? ???? ???????? ??????; ???? ?? ??????????? ???????? ??????? (????? ?????? ???????? ?????????????? ? ???????) — ??? ????? ??????? ???????? ?????? ????? ????????? ?????????? ?? ?????????? ?????? (?? ??????????? ??????????????? ??????: ???? , ?????? , ?????????? , ????????????? , ? ????? ).
???????
? ???????? XVII ???? ??????? ????????? ????????? ????????? ??????? . ?????? ???????????? ?????? ?????????? ??????? ?????? ??????? ?? ?????. ?????????? ???????? ?? ???????? ??????? ???????????????? ???? ? ?????? XVIII ????, ????? ? ????? ?????????? ?????? ????????? ??????? ???? ???????? ??? ?????? ???????????? ?????????, ? ?????? ? ??????? ?????????????? ?????????? ??????? ??????????? ?????????. ? ??? ????? ???????????? ? ?????????? ?????????? ??????? ?????????? ? ????????? ( ?????????? ????? ????? I). ? ???? ?? ??????, 30-40-? ???? XVIII ????, ????? ??????????? ??????? ??????????? ? ???????????? ??????? ????? ?? ???????. ??????, ???????? ? 1733 ???? ????????? ? ????? ? ???, ???????? ?????????? ?? ????????? ?? ????????. ?????? ? ?????????? ??????? ?????-???? 1734—1742 ????? ????? ????????? ?????????? ? ????????? ??????. ? ???? ???????? ????????????? ??????????? ???? ?????????? ????????? ????????? ? ?????????, ?? ??? ????????? ???????????????? . [ ??? ? ????????? ]
??????-???????? ????? 1735—1739 ????? ??????????? ???????????? ??????, ?? ????? ????????? ??? ?????? ????????????????. ?? ???????????? ???????? ??? ?????????? ??????? ???????????? ???????? ? ??????????? ???????. ????????? ??????? ???????? ?????? ??????????? ???????? ?????, ????? ??????? ???? ? ??, ??? ????????? ? ????????? ? ?????? ? ??????? , ? ??, ??? ????????????? ?????????? ??????????. ? ?????? ???????, ? ??????? 40-50-? ????? XVIII ???? ?????? ? ????? ???????????? ??????????? ?????? ?? ??????-???????? ??????, ????????? ??????????? ??????, ???????, ?????????? .
? 1792 ???? ?????????? ??????????? ??????????? ??????? ?? ?????? (????????????? 25 ????? ???????), ??? ? 1794 ???? ??? ??????? ????? ???????????? .

?????????? ? ?????? ???????? XIX ???? ??? ?????????? ???????? ?????? ??? ??????? ?????? ????????? ???????. ???????????? ??????????? ?????? ???????????? ?? ??????????? ??????. ? 1834 ???? ??? ??????? ??????? , ???????????? ???????? ???????, ??????????? ?????? ??????, ?????? ? ??. ???????? ???????? ??? ??????????? ???????? ??????? ????? ???????? ?????????, ???????????? ?????????? ?????????. ?????????? ????? ?????? ??????????? ?????????? ?????. ? ?????????????? ???? ????? ???????? ? 1856—1857 ?????, ????? ????? ???????? ?. ?. ?????????? ????? ?????? ????????????? ?????? ?? ????? ? ??????? ????????? ???? «????????» ???????. ? 1859 ???? ?????? ?????? ????? ????????????. ????? ??????????? ????? ????????? ? ?????? ? ?????? ? ?????? .
????????? ??????
? ?????? 1917 ???? ?? ?????????? ????????? ? ??????? ??????? ??????? ??????? ??????????? ????????? ????? ???????????? ?????? ????????? ??????? ? ????????? ???? ????????????? ??????????? ??????? ?????????? . ???? ?? ???????? ?? ????? ???????????? ?????? ??? ???????????? ? ??????? ?????????????. ?????? 1919 ???? ???????? ?????? ?????? ???????? ???????? , ????? ???? ??????? ????????????? ??????? ? ???????????? ? ?????????????? ? ?????? .
???????????? ??????


??????????? ?????????? ??????? ??????????? ? ???????? ? ?????????????? ?????????????????? ???? ???????????? ???? :
-
- ?????? ,
- ????? ,
- ????????? ?????? ,
- ???????? ,
- ???????? ,
- ???????? ,
- ?????? ,
- ?????????? ,
- ????? ,
- ??????? ,
- ??????? ,
- ???????? ,
- ?????????? ,
- ????????? ,
- ?????? ,
- ??????? ?????? ,
- ??????? ,
- ???????? ;
-
- ??????? ,
- ?????? ,
- ???????? ,
- ?????????? ,
- ??????? ,
- ?????????? ????? ,
- ????? ??????? ,
- ????? ???????? ;
-
?????????? ??????
:
- ????????????? ,
- ?????? ,
- ???? ,
- ??????? ?????
- ?????? ,
- ???????? ;
- ??????????? ??? :
? ????????? ? ????? ????????? ????? ? ? ?????? ?????? ???? ????????, ?????????????? ???????? ???????????? ???????? ? ???? ????????? ?????????? ? ????????? ???????. ? ?????????? ??????????? ???????????? ? ?????????????? ??????????? ??????? ????? ?????????? ????????????? ????????? ???????????? ??????, ?? ???? ??????? ?????? ????? ? ??????????????? ??????????? ????????????? ????????? ??????????? ????
????????
????????????? ?????? ???????? ?????????? ?-????????? ? ?????????? ??????? (%)
N | ? | D | ? | G | ? | I | F* | J | ? | ? | L | N3 | ?(???) | ? | Q | R* | R1a | R1b | R2 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
??????? | 88 | 4,5 | 40,9 | 3,4 | 17,1 | 2,3 | 3,4 | 23,9 | 3,4 | 1,1 | ||||||||||
?????? | 162 | 0,6 | 47,5 | 3,1 | 29 | 0,6 | 4,9 | 0,6 | 9,9 | 3,7 | ||||||||||
?????? | 42 | 7,1 | 71,4 | 4,8 | 9,5 | 2,4 | 2,4 | 2,4 | ||||||||||||
????? | 154 | 2,6 | 0,7 | 47,4 | 4,6 | 20,1 | 2,6 | 0,7 | 13,6 | 7,8 | ||||||||||
??????? | 49 | 2 | 6,1 | 26,5 | 55,1 | 2 | 2 | 6,1 | ||||||||||||
?????? | 57 | 8,8 | 21,1 | 5,3 | 1,8 | 35,1 | 3,5 | 1,8 | 1,8 | 1,8 | 3,5 | 14 | 1,8 | |||||||
?????????? | 28 | 7,1 | 21,4 | 3,6 | 67,9 | |||||||||||||||
???????? | 135 | 32,6 | ? | 19,3 | 3,7 | 28,2 | 13,3 | |||||||||||||
???????? | 67 | ? | 94 | ? | ||||||||||||||||
?????? | 105 | 4,8 | 83,8 | 8,6 | 2,9 | |||||||||||||||
?????????? | 140 | 2,1 | 2,1 | 43,6 | 0,7 | 4,3 | 25 | 0,7 | 0,7 | 1,4 | 0,7 | 15 | 3,6 | |||||||
?????????? | 69 | 31,9 | 8,7 | 18,9 | 2,9 | 27,5 | 10,6 | |||||||||||||
?????? | 73 | 2,74 | 13,7 | 42,5 | 1,4 | 1,4 | 15,1 | 20,6 | 2,7 | |||||||||||
??????? | 31 | 6,5 | 9,7 | 9,7 | 58,1 | 16,1 | ||||||||||||||
??????? | 65 | 1,5 | 50,8 | 3,1 | 29,2 | 10,8 | 3,1 | 1,5 | ||||||||||||
??????? (???????????) | 76 | 10,5 | 5,3 | 1,3 | 13,2 | 13,2 | 2,6 | 11,8 | 5,3 | 1,3 | 16,9 | 18,4 | ||||||||
??????? ????????? | 87 | 8,1 | 1,2 | 13,8 | 37,9 | 1,2 | 2,3 | 2,3 | 3,5 | 12,6 | 17,2 | |||||||||
??????? ???????? | 132 | 1,5 | 69,7 | 22 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 4,6 | ||||||||||||
??????? ????? | 21 | 4,8 | 9,5 | 47,6 | 4,8 | 19 | 4,8 | 4,8 | 4,8 | |||||||||||
???????? | 24 | 0,0 | 37,5 | 0,0 | F | 62,2 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | ||||||||||
?????????? | 43 | 7 | 51,2 | 2,3 | 39,5 | |||||||||||||||
????????? | 27 | 18,5 | 70,4 | 3,7 | 7,4 | |||||||||||||||
??????? | 126 | 0,8 | 0,8 | 45,2 | 1,6 | 29,4 | 1,6 | 2,4 | 0,8 | 15,1 | 1,6 | 0,8 | ||||||||
??????? | 165 | 1,2 | 1,8 | 72,7 | 17,6 | 0,6 | 4,9 | 0,6 | 0,6 |
????????????????? ?????
?? ???????? ???????, ? ??????????? ? ??? ?????? ???????????, ??????????? ????? ??????? ????????????????? ????? ? ?????? . ?????? ???????? ??????? ??????????? ???????????? .

??????????? ??????

- ?????????? ???????
- ???????
- ??????
- ?????
- ????????
- ????????? ??????
- ???????
- ????????
- ????????
- ??????
- ??????????
- ??????????
- ??????
- ?????
- ???????
- ???????
- ??????????
- ????????
- ??????
- ??????? ??????
- ???????
- ???????
- ?????????
- ???????
- ????????
- ?????? (?????)
- ????????????? (?????)
- ??????? (?????)
- ???? (??????? ?????)
- ?????????? ?????
- ????????????? (??????? ?????)
- ???? (?????)
- ??????? ?? ???? ?????????
- ???????????? ?????????
- ?????? (??????? ?????)
- ????????
- ????? (?????)
- ????? ( ?????????? )
- ???????
- ??????? (??????? ?????)
- ???????
- ????????
- ????? ?????????? ???????????
- ????????? ?????? ?????????
- ?????? (? ??? ????? ?????????? ?????? )
- ????? (?????????????? ????????)
- ?????????
- ????? (?????)
- ?????
????????? ???????

???????? ?????? — ?????????? ???????????????????? ???? ?????? (?????? ?????? ? ?????), ? ??????? ???????????????????? ?????? ???????? ????? 70 % ??????????.
?????? — ????? ???????????? ?????? ??????? ? ?????? ???????? ??????, ????? ??????? ??????? ?????????????? ???? , ?????????? ??????????? ???? , ??????? , ???????????? , ?????? , ????????????? ?????????? ?????????.
??????????? ????????? ??????? ???????: ??????? ??????? ?????? ????? ? ????, ??????? ??????????????????? ? ????????????? ?????????, ?????? ??? ???????????? ????????, ???????? ???, ????????????? ?????, ?????? ????? ?????????, ?????? ?????? ????????????? ???????? (???? ? ????????????), ????? ????? ? 3 ???? (??????, ????????, ??????????).
?????????
????????? ????????? ??????? ???????? ?????? ???????? ????????? ??? ??????, ????? ??????????? ?????? ?????: ?????????? ?????????? ??????? ????
????????????
, ?????
??????
, ????, ?????, ????????? (???????? ?? ?. ??????), ????? ????,
?????????
, ???????; ???????? ??????? ???????? ??????????????? ??????????????? ????? ? ????:
???
,
??????????? ???? — ????????????
, ??????????
??????? ?????
, ?????????? ??????????????
??????????? ???
—
????????????? ???
— ????????????.
? ????? ????????????? ????? ????? ??????? ??????????????? ? ????????????? ?????????? (??????????
M4
«
???
»), ? ????? —
?25
, ?? ???.
??????
?? ??????,
????
, ????? — . ??
???????
, ??
??. ??????????
???? ??????????????
?29
??????
??
??????????? ????
,
?????????
, ????.
??????? ????? ? ?????????????
???????? ?????????? ????? ?????????????? ??????????????? ??????????? ? ?????????????? ?????????? ?????????? ? ?????????? ???????? ??????? ?????????? ????????? ? ??????????????? ??????????, ???????? ?????????? ????????? ????? ????? ????????, ???????? ? ????????????? ?? ?????????? ??????????????? ?????????? ??? ???, ??? ??????? ???????????? ???????? ?????????? ?????????? ????????? .
??????? ????? ? ???????
? 2006 ???? ???????????? ????????? ??????????? ??? ??????? - ??????? ???? ?? ??????? ????? ??????? ? ??????? ??? ?????? ?? ?????????? ?????????? ???????. ??? ??? ?????? ?????? ?????? ?????? ????, ? ????? 2010 ???? .
11 ??????? 2010 ???? ????????? ?????? ?????? ?????????? ???????? ????, ?? ???????? ??? ??????????? ??????? ?????????? ??????, ??????? ????????? ? ????? , ????????? , ???????? ?????? , ????????? , ?????????-???????? , ?????????-???????? ? ?????? , ????? ???????????? 90-??????? ?????????? ????? .
??????? ?????????? ?? ? ??????-?????????? ??????????? ?????? ????????? ???????? ?????? ?????? ???????? ?????? «??????? ??????» ? «???????????? ?????????» ?????????? ?????? ??????? ??????????. «?????, ??? ?? ?? ???????? ???, ? ?? ???? ???????? ?? ??? ????????. ?? ????? ????????? ??????????????? ??? ? ????? ?????? ????? ????????? ???????????? ?? ???????, ?????????, ??? ??? ??? ????? ??????????? ? ?????????????? ????????? ?????????? ?????????????? ????????????, ??????? ?? ????????? ???????????? ? ? ??????, ? ?? ?? ?????????» .
?????????
?? ????????? ????? ???????????? ??????, ???????????? ??????? ?????? ?? ???????? ????????????? ??????? ? ?????????? ???????????? ???????? ?? ??????? ??????? ???????? «???????? ?? ??????????? ?????????? ???????????? ?? ??????????? ????????, ?????????? ???? ??????? ?? ???????? ??????? ????????? ??????, ? ? ?????? ??????? ??????, ??? ? ??????? ??????????? ?????-???? ???????????? ? ??????????? ????, ?????????? ??????», — ???????? «?????????? ????». 27 ???????? 2010 ???? ???????? ???????: «? ?????? ???? ????, ?? ??????? ??? ?? ?????????? ????? 20 ??? ????? ?? ????? ???? ????? ????? — ??? ???????? ??????. ?? ???????? ??????? ?????? ???????????????? ??? ?????, ??????? ?????????? ???????? ???????? ???????» .
? 2010 ???? ??????????????? ?? ???? ??????? ?????? ?????, ????????, ????????? ? ?????????-???????? ?????? ??????????? ????????? ?? . 25 ??????? 2010 ???? ???? ??????? ???????, ??? ? 2010 ???? ?? ?????????? ??????-??????????? ???????????? ?????? ? ?????????? ???????? ??????? 205 ??????????? ?????????????????? ??????? ? ??????????????: «? ??????? ???? ? ?????? ??????? ????? ??? ? ?????? ???? ????? ???????????? ?????????????? ??????????????. ???? ???????????????? 352 ???????????? ????????????????? ?????????, ?? ??? 254 [70 % ] ?????????? ?? ????? ». ?? ?????? ??????????????? ???????????? ?????????????? ???? ???????????????? ???????????? ???????????? ? ??? ???????? ????, ??? ????? ????????????? ?????? ???? ???????????? ?????????? ??????. ?. ??????? ????? ???????, ??? ? ?????????-???????? ??????? «????????? ?????» ?? ????????? ? ????? ????????????????? ?????????? ? ?????????? .
???? ??????? ????? ??????, ??? ??????? ????? ??????, ????????? ? ???????????? ???????? ?? ???????? ???????, ????????? ?? ?? ???????? ?????? . «?? ??????????? ?????????????? ? ???????? ?????????????? ??????, ? ????? ?????? ????? ?????????????? ? ???????????? ?? ???????? ???????», — ?????? ??????????????. ?????????? ????????, ?? ???????, ??? ???????? ???????? ??????????? ? ?????? ???????? ??????? ??????? ??????????? ? ???????????? ?????????-????????????? ??????? .
?? ????????? « ?????.?? », ??????? ?????????? ?? ? ??????-?????????? ??????????? ?????? (????) ?. ???????? ???? ?? ????????? ? ??????????? ?????????? ? ??????? ? ?????????? ????????? ? ???? ???????? ?? ??????????? ?????????? ? ???????????? . «????????????? ? ??????????????? ????????? — ??? ????? ????????? ??????, ??????? ??????? ?????????? ? ?????????? ????? ?????? ???????? ?????, ? ?????? ???????????», — ?????? ??????? .
«???????????????? ??????, ?????? ???????????? ???????????? ?? ?????????», — ??????? ????????? ?????? ???????? ????? ? ???????? ?? ???????? ??????? ?? ????????? ??????? ?????? ? ???????? 2013 ???? . ?? ????? ???????, ??? ????????? ?????? ? ????????????? ??????????? «??-???????? ????????????? ???????? ?????? ??? ???????? ??? ?????????????? ???????? ?? ??? ????? ??????, ??? ????????? ??? ?????????????? ??????, ??? ??????? ??????? ?????? ? ??????????? ????? ?????????? ?? ????????????? ?????».
??????? ????????? ??? ????????
??? ????????? « ?????????? ???? », 28 ???? 2010 ???? «??????? ???????? ?????????? ? ??????-?????????? ??????????? ?????? ?????????? ????????? ?????????????? ?????? ????????? ???? ??????????? ??????? ????????? ??? ???????? ?? ????????? ????? ?????????». ??????????? ???????? ?????????? ???????? ?????? ???????, ??? ??????? ???? ????????? ????????? ???? ???????? ?? ??????? ????? ????????? ? ?????? ????? ???? ?? ???????? ? ??????? ??????????, ??? «???? ? ?? ???????? ?????, ?? ???????? ????? ?????????». ? ?????????, ?????? ??????, ??? ??????? ????????? «?????????» ???????????? ????? ?? ????? ? ?????????? ???? ??????? ?????. ??? ???? ?????? ?????? ????????? ?????????: «??? ???????? ?? ?? ?????, ???, ???? ?? ??????? ???????? ? ???????? ????? ? ?????? ?? ???????? — ?? ??? ?? ??????? ?????????, ??? ??? ??? ?? ???????». ?? ???? ????????? ??????? ???????? ????????? ?????? ???????????????? ????????? ??????????? ??????? ?????????? ????????? ??? ????????, ??????? ????? ???????????????? ????? ??? ? ??????? ??????????. ?? ???? ???????????? ????????????? ?????? ??? ???? ?????????????? ???? ?????? ????? ???????????????? ???????? ????? ? ??????? ?????? «???» ? ?????????? ?? ?????????? ? ??????????? ?????????? ??? ?????????? ?? ????? , ??????? ???????? ???????? ???????? ? ?????? ??????? ?????????? ????????? .
??????????? ??????????? ???????? ?????????? ?????? ? ???? ????????? ??????? ? ????????????? ??????????? ?????? ????????? ???????? ???????? ????????? ??????? ????????????? ????????? ????? ?????? ??????? . ?? ????????? ?????-?????? ????????, ??????????? ????????? ?????????? «? ??????? ??????????? ???????????? ?????????? ????????? ???, ?????????? ???????, ???????????? ????? ?? ????? ??????????? ???????? ??????? ??????????????????? ???????». ? ????????? ? ????????? ?????????? ????? ??????????: «? ?????? ??????????? ????????? ????????? ???????, ??? ? ????????, ??? ? ? ?????? ??????, ???? ???? ?????? ?????????. ?? ????????? ? ??????? ????????. ?? ???? ? ???????. ? ?????? ?????? ???? ???? ????????, ???? ????????. ??? ???????? ?? ???????? ? ???????, ?????? ? ???????, ???????? ????????, ???????? ? ??????? ?????? ???????» .
??. ?????
- ??????-?????????? ??????????? ?????
- ??????-?????????? ????????? ??????????
- ??????-?????????? ????
- ??????-?????????? ??????
- ????????????
- ??????????
??????????
- (?????.) . ???? ?????????: 19 ???? 2020. 29 ????? 2020 ????.
- ????????? ?. ?. ?????????? ????????? ??????: ? 2 ?. ?. 1: ??????? ??? ????. ?????????? ????. ???. ????. ???????????. — ?. : ???????????? ????? «????????», 2013. — ?. 171, 173. — 256 ?. — ISBN 978-5-7965-9570-7 . — ISBN 978-5-7695-9569-1 .
- ???????? ?????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
- ? (?????.) . ???? ?????????: 5 ??????? 2014. ???????????? ?? 11 ??? 2015 ????.
- ? (?????.) . ???? ?????????: 5 ??????? 2014. 15 ??????? 2010 ????.
- ? ?????? ?. ?. ?? 9 ??????? 2014 ?? Wayback Machine // ?????????? ??????. ????? ??? ????????? / ??? ???. ?. ?. ???????. — ?.: ???? «????????????????», 2007.
-
?. ?. ??????, ?. ?. ???????????.
?????? ??????: ????????????. —
?.
: ??????? ?????????? ????????????, 1994. — ?. 1. — ?. 40 (149). —
ISBN 5-852-70082-7
,
ISBN 978-5-85270-082-7
.
???????????? ????? (???.) [ ???????? ?????? ]??????????? ??? (??????????? ? ?????, ?????????? ? ? ??????? ??????? ?????????? ??? ???-????????? ????????????? ????? ??????) ?? ??????????? ? ?????? ???? ???????? ????????????? ????????? ????? ????????????? ? ??????????
- (?????.) ???? ?????????: 21 ???? 2012. 2 ????? 2014 ????.
- ???????? ?????????? ????? ?. ?. ???????-??????. = ??????????? ???????????. — ?. 32—33. — 1302 ?.
- Nasidze, I. 68 (3). — ?: / Ling, EY; Quinque, D; Dupanloup, I; Cordaux, R; Rychkov, S; Naumova, O; Zhukova, O; Sarraf-Zadegan, N; Naderi, GA; Asgary, S; Sardas, S; Farhud, DD; Sarkisian, T; Asadov, C; Kerimov, A; Stoneking, M // Annals of Human Genetics. — ?. 205–221.
- F[xG,I,J2,K]=58
- ? (?????.) . ??????????? ?????? ??????????????? ?????????? (???????). — ??. ?????????? ? ???????? . ???? ?????????: 17 ???? 2022. 17 ??????? 2022 ????.
- ? (?????.) . ?????? ???????????????? ?????????????-?????????????? ??????? (?????) . ???? ?????????: 17 ???? 2022. 20 ??????? 2022 ????.
- (?????.) . ??? ??????? (16 ??????? 2014). — «?? ???????? ??????? ????? ??????? ????? ???????????? ??????, ?? ????? 1,5 ?????? ???????, ????? ??? ? ????? ? ?????? ?? ????? ?? ????????? 4,5 ??????» . ???? ?????????: 18 ???? 2022. 18 ???? 2022 ????.
- ????? ???????. (?????.) . VitaJournal.ru (24 ????? 2019). — «?????????? ????? ???????? ????? ??????????? ? ???????? ?????????.» ???? ?????????: 18 ???? 2022. 18 ???? 2022 ????.
- (?????.) . (6 ???????? 2021). — «??????????? ????? ? ????? ????????? ??????? ? ?????? ?????, ?? ???? ?? ????? ?????, ???, ??? ??????? ??????, "?????????? ???????????? ????? — ????????????". ???? ?? ????? ???????? ????????? ??????? — ??? ??????» . ???? ?????????: 18 ???? 2022. 18 ???? 2022 ????.
- (?????.) . www.lutheranworld.ru. ???? ?????????: 1 ?????? 2015. 25 ??????? 2015 ????.
- ???? ??????? ?????? ?????? ?????? .
- (?????.) . ???? ?????????: 19 ??????? 2010. ???????????? ?? 21 ?????? 2010 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 18 ??????? 2010. ???????????? ?? 20 ??? 2011 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 18 ??????? 2010. 21 ??????? 2010 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 11 ??????? 2010. 7 ???? 2011 ????.
- (?????.) . lenta.ru. ???? ?????????: 18 ??? 2020. 11 ????? 2016 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 21 ??????? 2010. 25 ???????? 2011 ????.
- ? (?????.) (19 ?????? 2010). ???? ?????????: 20 ??????? 2012. ???????????? ?? 17 ?????? 2013 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 26 ??????? 2010. 31 ??????? 2010 ????.
- (?????.) . ???? ?????????: 26 ??????? 2010. 30 ??????? 2010 ????.
- [ (?????.) . ???? ?????????: 26 ??????? 2010. 29 ??????? 2010 ????. ???????? ?????????? ??????????? ?????????? ? ??????????? ?? ??????? // «?????.??» — 26.10.2010]
- ?? 5 ??????? 2010 ?? Wayback Machine // «?????????? ????» 28 ???? 2010
- ?? 17 ?????? 2013 ?? Wayback Machine // «?????????? ????» 30 ???? 2010
??????????
- ?????? ?. ?., ???????? ?. ?., ?????? ?. ?. ?? ??????-????????? ???????. — ??????-??-????: ???-?? ??????????? ??-??, 1968.
- ????????????? ????????? ???????. — ??????-??-????: ???-?? ??????????? ??-??, 1969.
- ???????? ?. ?. ????????????? ????????? ??????? ? ??????? ????. — ??????-??-????: ???-?? ????????. ??-??, 1983. — 160 ?.
- ?????????? ????????? ????????? ???????. — ??????-??-????: ???-?? ??????????? ??-??, 1974.
- ???? ?????? , ??????? ????? . ???????????? ????? ?????? ????????? ??????? ? XIX ?.
- ??????? ?. ?. . — ?., ??????????????? , 1988. — 160 ?.
- ???????? ?. ?. ?????????? ????????????? ????????? ???????. — ?????????, 2011. — 270 ?.
??????
- ???
- ??????? ?. ?. // ??????. ?????????. ?????? . — 2005. — ? 2 . — ?. 23—30 .
- ????? ???????? .

- 2021-08-13
- 1