Interested Article - Армяне

1-? ???: ??? ??????? I ?????? ??????? ????? III ???????? ????????????
2-? ???: ?????? ?????? ?????? ????????? ?????? ???????? ?????? ???????? ?????? ????????
3-? ???: ????? II ????? ?????? ????? ???? ???? ??????? ??????
4-? ???: ???? ??????????? ???????? ?????? ?????? ??????? ??????? ?????? ??????
5-? ???: ?????? ?????????? ???????, ???? ?????????? ????? ?????? ????? ????? ???, ??? ??????????
6-? ???: ??????, ????? ???????? ???? ???????? ?????????, ???? ????? ?????? ?????????? ????????, ?????? ??????????
7-? ???: ??????, ???????? ????????? ???? ???????? ?????? ?????????? ?????? ?????? ????? ???????
8-? ???: ?????? I ????? ???????? ? ?????? ???????? ??? ????? ???????? ???? ??????

??????? ( ???. ????? , hayer [h??j??] ) — ?????, ??????????? ???????????????? ? ???????? ?????????? ??????? . ??????? ?? ????????? ????? , ????????????? ? ?????? ?????? ??????????????? ???????? ????? , ? ?????? ??????? (???? ??????) ?? ??????????? ?????? ????? ?????? .

???????????? ?????????? ?????? ????????? ????? XIII ? VI ?????? ?? ?. ?. ? ?????????? ??????? ???????????? ??????, ?????????? ????????? ??????? ? ????????? ???? , ?? ?????? ????????????? ? ????? II ??????????? ?? ????? ??? ?? ?????? ??????????????? ????? (????????? ??. ????????? ????? ). ???????????????? ?????? ????????? ? ???????????? ???? ????? ????? ??????? ???????????? ???? ? ???????? ??????? ??????? ????????? ??????? , ????????? ???? ????, ?? ????? ???????? , ???????? ? ????????? ?????????? ??????????????? ????? . ?????? ?????????? ??????????????? ?????????????? ????? ???????????? ????????????? ?????????????? .

??????????? ???????? ????? ?????????? ???????????? ? ???????? ??????????????? ????????? ???????????? ?????? . ???????????? ?????? ???????????????? ????? ????? ? I ???? ? ????? ??????????? ???????? ??????? ??????? ? ?????? IV ????. ??????? ????? ????? ?????????? ????? ??????????? ????? ? ??????? ( ??????? , ???????????? ), ? ????? ?????????? ( ????????? ???????????? ??????? ), ????????????? ( ????????? ?????????????? ??????? ), ??????????? ????? ?????-??????????? (??????? ???????, ??????? ???????????? ??????? ).

? ????????? ????? ???????? ????? ?????, ??????????????? ?????????? ???????? 1915 ???? , ????????? ?? ????????? ???????????? ??????? . ?????? — ???????? ?????????????? ????? ? ??????? (? 1991—2023 ????? — ????? ? ???????????? ???????-??????????? ?????????? ), ?????? ?? ??????????? ????? ? ???????? ?????????? ?????????? ??????? , ???? ?? ???????? ?????????????? ??????? ?????? , ?????? ? ?????? .

??????????

???????? ???? ? ????? . ???????? ???????? ????? (1833—1889)

??????????? (????????????)

???? ?????? ???????? ???? hay . ?? ?????? ?????? ?????????, ?? ??? ??? ????????? ?????? ??????????, ?????????? ??? ????? ? ???????????????? *poti- '??????, ????????, ???, ??????' .

???????? ?????

????????? ?????? ????????, ???????????? ????? hay ( ???. h?? ) ?????????? ?? ????????? ???????? Hatti . ???????? ??te ? ????????? ??????????? ???????? ???????????? ?????? ????? ? ?????? ?? ??????? ???????? ??????? ? ??????? . ??????? ?????? ???????? ???? ?. ??????. ???????? ?. ?. ????????? , ???????????????? ?????? ??????? ???????? *h?tiyos > hay . ? ?????????, ?? ???????:

????????????, ????? ? ???? ?????? ??????? ?? ??????????????? ???? ? ??????? ? ?????? ?????????? ??????, — ? ??????? ???, ????????, ????????? ???????????, — ???????? «?????» ????? ? ?? ????????????????. ??-????????????? ??? ???????? ????? ??????? * ?????? ??? * ??????? (???(?)???) - ? ?????????? ?????? ?? ??????? ????????? ???????? ?????????? ??? (???).

????????? ????????

????? ??????????? ??????????? ?????? XVI - XIII ??. ?? ????? ???

?? ?????? ??????, ?????????????? ????? ????????? ?????? ( ?. ?. ???????? , ?.?. ?????? , ?. ?. ??????????? ), ??????? hay ????????? ?? ???????? ??????? ?????? , ? ??????? ?????????? ???????? ?????????????? ? ??????? ???????? ?????????? ????? 1500—1290 ??. ?? ?. ?.; ??? ?????, ????? 1650—1500 ??. ?? ?. ?., ??? ?????? ??????????? ? ???????? ?????????? ??? ????????? ????????. ?????? ??????????? ?????? ?????? ?? ??????????; ?????????? ???????? ???? ??, ??? ??????? ????? ??????? ? ???????? ???????? ??? ?????? ?????? ?? ??????? ??????? ???? ? ?????? ???????????? ????????? ?????? ???? ?? ?? ? ???? ?????? ? ????? ?? ???? ?????? ???????? ?? ???????????? ?????? ??????? . ????? ? ????????? ??????? ?????? ??????????. ?? ???? ???? ???? ? ????????? ???????? ???????? ??????, ???????? ??????????????? ?????????? ???????? ??????? .

?????? ???????? ?????????? ??? ?????????? ?? ????????? ????, ??? ????????? ????? ?- (??? ? ????? ?aiaša- ) ?????? ??????????????? ????????? ?- (x-) , ? ?? ?- (h-) .

???????? ?????????? ?????, ??????? ???????????????? ???????? ???????? ? ????? « ??????? ??????? », ???????????? hay ?????????? ?? ????? ???????????? ??????????? ?????????? ?????? ????? ( Hayk ), ??????? «?????? ? ?????? ?????????? ?? ???????????» ? ??? ???????? «?????????? ??????» ???? ??? . ????????? ????????????? [ ?????? ] ??????? ? ???? ??????? ???????? ????? ? ?????? ? ????????? ??????? ??????? ??????????? (??????? ? ????????) ? ???? ???? (????, ??).

???????

????? ???????????????? ????????? ?????? ???????? ???????? armen (? ?????? ?????? ??????????? ?????? ????? ????? ????????????). ? ???? ????? ???????? ????????? ???? ? ???????, ????? ??? ????????? .

? ??????? ?????? ???? (?? ?????? ?????), ????? 2300—2200 ?????? ?? ?. ?., ??????????? ???????? ? ???, ??????????? ???????/?????? . ?????? ?????? ???????, ??? ??? ??????, ?????????????, ?????????? ?????????? ??????? . ? ?????, ???????, ?? ??? ???, ???????? ????? ?????? «??????» .

? ???????? ??????? ?VII-XVI ????? ?? ????? ???, ??????????? ??????? ?????? ? ??????????? «????????». ? ????? ??????? ???????? ??????? ?V-XIII ????? ?? ????? ???, ?? ?? ????? ???????????, ??????????? ??? ????????? «??????» ? ?????????? ???????? ????????? ?????????? ???????.

? ??????? ??????????? ??????? ??????? III (1446 ??? ?? ????? ???), ??????????? ????? «???????», ???????? ?? ???????? ?? ????? ???????? ?????? ? ??????? ??????? (?????????? ???-????? ?????????? ??????? ? ????? ???????????) .

???????? ???????? , ? ??????? ????????? ?????? , ??????????? ? ???????????? ??????? ??????????? ???? ????? I , ??????????? ? 522 ?? ?. ?. , ??? ??? ???????? ????????? ??? ??????? ?????????? ???????? « ?????? » ? « ?????? » ? ????????? ???????? «??????????» . ??? ???????? ???????? ? ????. Armi- — ???????? ???????, ??????? ? ????????? , ????????????? ? ????????? ????? . ?? ???? ????????? ??.-????. Armina- , ??.-????. ????????? ? ????. ?arm?n-?i? . ??? ???????? ??????? ? ?????????? ? ???? ????? ????? ?? ??????? ???????? ? ??????????????? ???????? VI—V ????? ?? ?. ?. ??????? ????????? , ??????? ? ????????? .

?????????

???????????? ????????

???????? ???????????? ???????? , ?????? ?????????????? ????? XIII ? VI ?????? ?? ?. ?. ?? ?????????? ?????????? ??????? . ???????? ??????????????? ????? ( ????? ) ??? ?? ??????????? ??????????? ?????? ??????????? (? XIII ???? ?? ?. ?.) ?? ?????? ?? ????????? ??????? ? ????? ? ???????, ????????? ??? ???????? . ?????????????? ?????????, ???????????? ? ???????????, ????????? ???????????? ? ?????????? ????????? ??????? ??????? , ???????? ? ???????? , ???????? ??? ???? ?????? ?????? ?????, ????????? ??????? ????? ????????????? ?? ?????? ?????? . ?? ???? ??????????? ??????????? ????????????? ??????????????, ????????? ??????????????? ?????, ? ??????? ???????, ???????? ? ???????? (????????? ????? ???? ???????????????) ? ????????????? ??????????? ????????? ?????. ???????? ?. ?. ????????? , ???????, ??? ????? ??????????????, ????????? ???????? ????? ?????? ? ?????????? ???????? ????? ?????????? ???????????????, ? ???????????, ? ???? ???? ???????????? ??????, ???????? ?????? ?????? ???? ????.

????? ???????, ?????? ???????? ??????????? ??????????? ? ??????????? ?????????? ????? ???????? ????????? ???????, ? ?????? ??????? ???????, ???????? ? ????????, ? ????? ????????? ??????????????? ????? . ?????? ??? ?????????? ?????? ????????? ???????? ????????? ??????? ??????????? ?????.

?????? ??????

?? ?????? ??????, ????????? ???? ???????????? ???????????? ??????? ??? ? ?????????, ??? ? ? ???????????? ???????, ??????? ??????? ?????? ??????-?????-???????????? ????????. ? ?????? ?????? ???????? ??????????????, ??? ?????????????????? ???? ?????? ?? ????????? ??????? . ??? ?????? ??????????????? ? ?????? ?????????? ?. ?. ??????????? ? ?. ?. ??????? (1995), ? ????? ?. ?. ????????? ? ?. ?. ?????????? .

???????? ???? ????? ??????, ????????? ????? ????????????? ? ??????? ?????? . ??? ?????? ? ???????? ?????? ???? (XXIII—XXII ???? ?? ?. ?.) ?????????? ??????? , ? ???????? (XVII—XVI ???? ?? ?. ?.) ???????? — ???????? , ? ??????? (XV—XIII ???? ?? ?. ?.) — ?????? . ?? ?????? ???? ?????????, «???????», «????????», «??????» ? «???????» — ??? ???? ? ?? ?? ?????? ? ?????, ??-??????? ???????????? ????????? ????????. ??? ??????, ??????, ?????????? ???????????? ??????? .

??????? ?????????? ??????

??????????

????????? ??????? (95-55 ??.?? ?. ?.)
1. ???????, ??????? ???? ????????????? ????. ?????? ?? ????????? , VI—V ??. ?? ?. ?. 2. ??????? ????? , ???? ????????, ????????? ????????? ?????? ?????? ? 521 ???? ?? ?. ?.
????????? ???????, ???????? ?????? ??????? ?? ?????? ?????? (I ???), ??????? ??????? ????? (1850)

? ?????? VII ???? ?? ?. ?. ????? ?????????? ????? ??????? ?????????? ? ???????? , ?????????? ? ??????? ??????? ??????? ???????????? ????? ???????? ??? ??????? . ?????? ?????????? ????? ? VII ???? ?? ?. ?. ????????? ????????-???????????? ????, ????? ????? ???? ????? , ??????????? ???? ?????? , ???? ??? ? ????? , ??????? ??????? ??? ?????? ? ???? ; ?? ?????? ??? ???????????????? ?? ???? ???? .

?????? ?????????? ??????? «???????» ??????????? ??? ? ?????? ????????? ?????????? VI—V ????? ?? ?. ?., ????? ??? ??????? ????????? , ??????? ? ????????? , ? ???????????? ???????????? ??????? 522 ???? ?? ?. ?., ??? ??? ???????? ??????????? ???? ?? ????? ????????? ?????????? ???????, ???? ? ???????????????? ??????, ???????????? ? ???????? ????? ??????? . ? ??????????? ?????? ??????? ?????? «??????» ?????? « LU ú-ra-áš-?a-a-a» , ????? ??????? ???????? ????? ??????????? ????? ? ? ??????? .

????? ??????? ??????????? ?????? ? ?????? VI ???? ?? ?. ?. ????????? ??????? ?????????? ????????? ????? ??? ??????? ????? ? ????? ???? ????????? ???????????. ?????????? ?? ??????????? ??????????? ????????????? ??? ? ?????? ???????? VI ???? ?? ?. ?. ?? ?????? ??????????? ?????? ???????????????? ?????????? ??????? ??? ?????? ????? . ?????? ?????? ??????? ????????????? ?????????? ??????? ?? ??????? ?????????? ?????????? ?????????? ???????????? . ? ??????? ??????? ?????????? ??????? ?????????? ?? ?????? ???????? VI ???? ?? ?. ?. ?? ?????? ???????? IV ???? ?? ?. ?. ??????????? ?? ??? ???????? XIII (???????? ?????, ?? ???????? ? ???????? ) ? XVIII (??????-????????? ?????) .

???????? ?????????? ???? ??????? ????????? . ????????? ?????. 62 ??? ?? ?. ?. ????????? ???????? ??????

??????? ????????????????? ????? ??????????? ????? 2,5 ???????????, ???? ??????? ????????? ????????????????? ?????? ??? ?????? . ? 480 ???? ?? ?. ?. ?????? ??????????? ? ????????? ?????? ??????? I . ????? ??? ?? ???? ???????? ??????????? ??????????? , ?? ?????????? ???????? ??? ??????. ??? ?????????? ? ????????? ????? ????? ??? ?????? ??? ?????????? ??????? ????????? ?????????? ????? ??????? , ?? ??? ? 322—321 ????? ?? ?. ?. ????? ?????????????? ??????????????? ????????? ??????? , ? ?? ????? ?????? ???????? ? 316 ???? ?? ?. ?., ? ?????? ???? ????? , ???????????? ??? ???? ??????????? ????????? ??????????? — ??????????? ??????? , ? ?????, ? III ???? ?? ?. ?. — ????????? ??????? . ?????? ????? ?????? ????? ????????? ??????????, ??? ?????? ????????? ??????? ?????? . ???????????? ??? ??????? ???? ????????? ??????????? . ??? ? III—II ????? ?? ?. ?. ????? ???????????? ? ?????????? ????? ?????????? ?????? ?????????? ???????????? ? ?????????? ? ??????? ?????????? ?????? .

????? ????????? ??????? III ?? ?????? ??????? ????????? ??????? I ? 189 ???? ?? ?. ?. ????????? ????????? ????? ?????? ?????????? ? ???????????? ???? ??????????? ????? ??????? ??????????? ??????? ??????? , ???????????? ???? ????????????? ???????????? ? ??????. ? 163—162 ???? ?? ?. ?. , ? ???-?????? ?? ??????? ???????, ???? ???????? ??? ???? ????????? ???????, ????????? , ??? ??????? ???? ?? ?????? ???????? ?????????? . ??? ??????? II ??????? ??????? ??????? ???????????? ? ?????????? ????????? ??????? , ?????????????? ?? ??????????? ???? ?? ????????? ? ?????? . ??? ?? ?????? I ???? ?? ?. ?. — I ???? ?. ?. ??????? ???????? , ??? ??? ????????? ??????? (?? ???? ?????? ?? ??????? ??????????? ???? ) ??????? ?? ????? ????? — ????????? .

??????? ??????? ? I—IV ????? . ???????????? ????? ??????? ???????, ????????? ?? ??? ? ???????? ???????????? ????? ??????? ? 387 ????

? 1 ???? ?. ?., ????? ???????? ???? ??????? IV ? ????????? ?? ????? ??? ?????? ????? , ????? ??????? ???????? ??????????? ? ? ??????? ?????????? ?????? ?????????????. ?? ???????? I ???? ? ?????? ??????????? ??????? ? ?????????? ???????????. ?? ????????? ???????? ????????, ????????? ?? ??? ???? ???? ??????? ? « ???????? ? ??????? ????? ????? » . ? 58—63 ????? ??????????? ??????-?????????? ????? ?? ???????? ??? ????????. ????? ????????? ???? ?? ??????????? ??????? ???????? ??? ? ?????? ???????? ??????? ??????????? ???????? , ? ??? ????????? ?????? ????? ????? ????? ???? ??????? ??????? . ?? ??????? ??????? ??????? ???? ??????????? ???? ???????? I ????? I . ? ?????? ???? ??????????? ????? ???????? ????????? ????????? . ??????????? ??????? ???? ?????????? ????????? ??????????? ?? ?????????? ??????? . ?????? ?????? ?? ?????? ???????? III ???? ??????? ???????????? ????????????? ? ????? ?????????? ?????? , ?????????, ??? ? ???? ?????? ?????? ?? ?????????? ??????? ????????? ????? ? ?????????????? ????????? . ? ???????????? ?????????, ??????, ??????? ???????? ???????? ???????????? , ? ?????? ????? ???? ????????? ?????????? ????? ?????????? ???????? ? ??? ????? ??????? ??????? ????? ? I ???? ?. ?. ? 20-? ????? III ????, ????? ???????????? ?????????? ? ?????, ?????????????????? ?????? ?????? ???? ???????????? ?? ????????? ? ?????. ???????? ? 252 ????, ????? ???????????? ?????????? ? ?????, ??????? ???? ????????? ??????? I. ?????????? ??????? ??? ???????? ??? ??? ? ??????? — Vazurg Š?h Armin?n — ??????? ???? ????? . ??????? ?????? ????????? ??????? ??????? ???? ????? ????????????? ???? ? 298 ???? ?? ???????????? ???????? .

?????????? ???????????? ???????? ?????????? ???????? ??????? ???????? ???????????? ? ???????? ??????????????? ??????? ? ?????? ???? IV ????. ? ?????????? ?????????????? ???????? ????????? ? ???? ?? ?????? ???????? 370 ????? ????????? ??????????? ??????????? ???????. ? 387 ???? ??????? ???? ????????? ????? ????? ? ???????. ?????? ???????, ??????, ?? ?????? ? ??????? ????? ????????????????? ?????????? ?????? . ? IV—V ?????, ?????? ???????????? ???????????? ???? , ?????? ?????????? ?????? ?????????? ????????????????? ? ?????????? ?????????? ?????????. ????? ???????? ???????????? ??? ????? ???????????????? ?????????-???????????? ???????? ?????????? ???????? ???????? ? 405 ???? ?????????? ???????? ???????? ???????? , ???? ?????????????? ????? ??????? ????????????? ???????? . ??? ??????? ???????????? ???????????? ???????? ????????????? ????? ?? ???????? ????? . ? 428 ???? ???? ?????????? ??????? ?????? ? ????????? ????? ???????, ????? ???? ?????? ??????????? ?????????? ?????? ?????????? ?? ????? ?????????? ?????????? . ??? ??????????? ????? ?????? ????? ? ?????? ?????????? .

????? ?????? ?????????? ??????? ? ???????? ? ???????? V ???? ?????? ??????????? ??????????? ??????????? ????????? ????? ??????? ???????? ??????? ??????????? . ?????? ????? ?? ???? ??????? ? ????? ?????????? ?????????????? ?????? ?????????????? ????????? ????? . ? ??? 451 ???? ?????????? ??????????? ????? , ????????????? ???????? ??????? ??????, ?? ?? ????????? ? ????????????? ?? ????????? ???????????????? ????? — « ????????? ????, ????????? ??????, ????????? ????, ?????????????? ?? ???? ???????? (?????), ??? ?????? ? ???? ???? ? ?????????, ????????? ? ???????; … ??? ?? ???? ????? ?????????, ??? ??? ????? ? ?????????. » — ????? ??????? V ???? ?????? ???????? . ???????? ????? ???????????? ????? ???????? ????? ???? ??????? , ?? ???????????? ???????? ???????? ????????????? ???????????? .

??????? ????

?????? ?????????????

? ????? V ????, ????? ?????????? ????????? ?????? ???????????? ????? ??????, ???? ??????? ??????? ???????????? ????????? ??????????? , ?????? ??????????. ??? ?? ????? ? 484 ????, ????? ?????? ? ????? ??? ???????????, ?????? ?????? ?????????? ???? ??????????? ????????? , ????? ?? ???????????? ???????? ?????? ???????? ??????????????? ?????? ??????? ? ?????? ??????????? ???????? . ??? ????????????????? ????? ?????????? ? 554 ????, ????? ?????? ???????? ????? ???????? ????????????, ??????? ????? ?? ??????, ? ???? ??????? ??? ?????????????? ?????????? ?? ??????? . ????? ????? ????????, ? 572 ????, ?????? ?????????? ???????? ?????? , ? ???????????? ????? ??????????? ??????? ??????? ?? ??????? ????????. ? ????? VI ???? ??????? ??????? ? ???????? ?????????? ???? ?????????? ???????????? . ? ?????? ????????? ??????????? ??????? ? ???????? ?????????? ?????????????? ?????????? ?? ???????????? ?????. ?????, ? 578 ????, ?? ????? 10 ???. ????? ???? ????????????? ? ???? . ???????? ?????????? ????? ?????????? ?????????? ?????, ???, ? ???????? ?????, ?? ?????????? ???? ????????. ? ?????? ? ???????????? ????????? ??????? II ?? ?????, ??? « ????? ?????????? ? ??????????; ????? ????? ???? » ? « ???? ??? ????? ????????? ? ?????? ?????, ?? ??? ??? ??? ?????? ???????? » .

? ???????? VII ???? ????????? ????? ???? ????????? ??????? . ? 653 ???? ??????? ????????? ?????????? ? ?????????, ?? ???????? ?????? ?????????? ? ???????????? ????? ??????, ?????? ???????? ?????? ?????????? ????????????????? . ????????? ????? ???????? ?????? ??? ??????? ?????????? ?????????? ??????? ? ?????? ??????? ?????????? . ??????? ? ??????? ???????? ???? ?????????? ???????? ????????? ??????? , ?? ?????????? ????? ?????? ? ??????, ? ??????? ? ????????? ?????? ???? . ? ??????? VIII—IX ????? ?????? ??????????? ?????????? ?????? ????????? ???

?????? ????? ???? ????????? ???????????? ? ???????? , ??? ???????????? ?????? ?? ??? ????????? ?????? ??????????????? ?????????? ? ???????? ????? ?????? ?? ????? ??????????? ( ??????? I , ???????? , ???????? , ??? V ??????? , ??????? I , ????? I ??????? , ????? I ???????? ? ??????) ? ?????????? ?????????? ( ????? VII ????????? , ????? I ??????? , ??????? ?????? ? ??????). ? ?? ?? ????? ? ?????? ??????? ? ???????? ??????? ??? ????????? ??? ? IV—V ????? (????? ???, ????????, ??????? ????????? , ??????? ?????????? ?????? ). ????? ??????? ?????? ?????????? ????? ???????? ??????????? ???????????? ??????? ????? ???????????? ????????? ???????????? ??????? (??. ????? ?????? ? ???????? ? ?????? ???????????? ??????????? ?????????? ????????????? ).

????????? ???????? ??????? (885—1045)

????? ?????? ????? ? ???????? ?????? ??? ? 860 ????? ??????? ????? ???????? ??????????? ?????????????? . ??????? ????????????? ??????? , ?????? ?????? ?????? ???????? ???? ? ????????? ??????? ?????????? 885 ???, ????? ???????? ??????? ? ???? ?????? ???-???????? ? ???????????? ??????? ? ???? ?????????? ??????? I ???????? ????????????? ??????? ? ???????? ????? ?????? ????? ????????? ?? ?????? — « …??????? ???????? ????? ????????? ?? ??????? ???? ???????. ? ???? ??????? ??? ????? ???? ?????????? ??????? ???????????» — ????? ??????? X ???? ?????? ???????????? . ?? ???????????? ????? ???????? ??????????????? ????????? ??????? ??????????, ??? ???????? ??????? ?????? X—XI ????? ???????? ???????? « ?????? ????????????? ??????? ?????????? ????? ????? ????????? » . ??????? ? ???????? ???????? ????? ???????????? ????????? ??????? ? ????????? ???? ?????????? ?????????? . ????????? ??????? ????????? ?????? ?????????? ???????? ??? ????????? ?????? I . ? 1020 ????? ??? ?????????? ??? ? ?????? ???? ?? ???? ???????????? ????????? ???????????? ???????? ? 1045 ????. ? ?????????? ??????? ??????????? ????? ???????????? ?????? ?. ?. ?????????? ??????????? ??????????????? ????? ???? ????????.

??????? ?????????????

? ?????? XI ???? ??????? ???????????? ???????????? ????????? ?????-???????????? ??????, ????????? ? ?????????? ??? ?????????? ?????? . ?????????? ???????????? ??????? ???????? ??? ??????????? ????????? ????? ?? ????? ???????????? ?????? . ? ?????????? ? 1080 ???? ? ??????? ?????? ?????????? ??????????? ?????????, ??????? ? 1198 ???? ??? ?????? II ??????????????? ? ????????? ??????????? ??????? — « ??? ?????? ??????????, ??? ??? ? ???? ??????, ????????????? ? ???????????? ???? ??????????, ??????? ?????????????? ? ?????????? ?????? ???????????. » — ????? ??????? XIII ???? . ? ????? ??????? ??????? ?????????? ???????????-???????????????? ?????????? ??????????? ?????? ? ?????? (?????????), ?????? ? ???????? ???????? . ? ????? XII—?????? XIII ???? ??????-?????????? ?????? ??? ????????????? ???? ????????? , ???????? ?? ????????? ?????????? ????????? , ??????????? ????????? ??????? ?? ????????????? ??????????, ???, ??? ????????????? ??????????? ??????? , ???? ??????? ??????????????? ????????? ?????????? ????????? . ???? ?????? ????? ??????? ? ????????????? ??????? ????????? ? ????????. ?????? ??? ? 1236—1243 ????? ?????? ??? ???????? ????????? ? ????????? ????????????????? ???? ????????????? . ???????? ????????? ????????? ??????? ????????? ????? ?? ????? ???????????? ?????? ?????????? ??? ? ?????????? ??????. ???????????? ? ????????? ????????????? ????????? ?????????? ????? .

??????? ?????????????

??????????? ????????? ??????????? , (1076—1375 ??.)

? 1375 ???? ?????????? ???? ????????????? ??????????? ????????? ???????????. ????? ????? ??????? ?????? ????????? ?????????? ?????? ?????????? ???????????? ??????? .

? ????? XIV ???? ??????? ???????????? ????????????? ??????? ?????????, ? ????? ?????????. ?????? ???????????? ???????? ?????????? ??????????? ???????? ?????????? ???? ????? ? ????????? ? 1441 ????. ? XV ???? ?????? ?????????? ? ???????? ?????????? ??????? ?????? ????-?????? ? ??-??????. ??? ????? ????? ????????????? ?????????? ????? , ???????? ???????????? ????????? ? ???????????? . ??? ? ???????? XVI ???????? ????????? ?????????? ????? ????????????? ?????? ???????????? ?????? ? ????? ???????????? ??????? ? ??????? ??????????? ?????????? . ? XVI—XVII ????? ??????? ????? ?????? ???????????? ???? ????? ????????? ???????? ? ???????????? ????????? . ? 1604—1605 ????? ?????????? ??? ????? ??????????? ?????????????? ?????????? ????????? ???????????? ???????, ? ???? ???????? ? ????? ?????? ???? ??????? ????? 250 ???. ??????? — «…???? ?????? ??? ????? ?????? ??????? ????????? ????? ?? ???????? ??????? ? ?????? ?? ? ?????? ? ????? ?????????? ?????? ????? ? ????????? ?????? ??????, ????????? [???????????] ?????? ?????????? ? ????????? — ???????????.» — ????? ??????????? . ??????? ????? ? ??????? ??? « ??? ?????? » — ??????? ????????, ? ??????? ? ??????? ?????????? ?????????? ????????? ????????? ??????? . ????????? ????? ???? ??????? ? ? ???????? ????????? ???????. ???, ????????, ??????, ??? ????? , ? ????? XVI ???? ?????? ???? ?????? ???????? ????? ???????????? ?????, ?????????? ?? ?? ?????????. ????????? ?????????? ?????? ?? ???????????-??????????? ????? ????????? ?? ?????????? ? ???????????? ? ??????????? ????????? ?????????????????.

?????? ? ????????? ??????? ??????? (????????)

???????? ???????? , "???????? ??????? ", ????? X—?????? XI ???? :

? ?? ?????, ????? ???? ???? ????????? ? ??????? ? ??????? ??????? ???????????? ?????, ????????? ???????????? ?????????? ????? ?????, ???????????? ??? ??? ????????????, ? ?????????, [???? ????????? ??] ?????? ???????? [? ???? ?? ??????????? ????????] ??????????? ??????. ?????????? ???? ?? ? ??????? ???? ?????? [?????]. ?????????? ??????? ? ?????????? ???????????? ?????? ?????????? ????? ?? ?? ????.

????????? ???????????? ??????????? , ??????????? , ?????????? , ?????????????? ?????????? , ????????????? ? ???????? ???????? ???? ??????????? ????????. ????? VI—XI ??????, ?? ????? ??? 50 ???????????, ????? 30 (60 %) ??????????? ????? ????????? ????????????? . ????????? ??????? ??? ???? ??????????, ??? ?? ??? ? ?????? ????????? ??????? ?????? ???????? . ?????? ??????????? ??????? ? ?? ??? ?????? III ??????????? ?? ????????? ???????????? ??????????? . ????? ????????? ????????????? ????? ?????????????? ?????? ???????????? ????????????????? ????, ????? ??????? ???????? , ???????? , ??????? , ?????? ? ?. ?. ????????? ??? ???????? ????????? ????????????? ????? ??? ???????????? ?????????? ?? ??????? I ?? ??????? II (867—1025) .

????????? ???? ???????? ? 650 ????

??????? ? ?? ??????? ?????? ???????? ???????????? ????, ? ??-?? ????????? ??????????? ??????? ?????, ???????? ????? ??????????? ? ????? ????????? ????????????????? ? ???????? ?? ?????????????. ?????? ???????? ????? ???????????? ?????????? ????????? ?????? ? ????? ???? ?????????? ?????, ?????????? ??????? ????????? ????????? ?? ????? ?????????? ????? ???????, ??????????????? ?? ?????? , ????? ??????? ?????? ????? ?? ??????? ??????-????????? , ? ? ?????????? ? ?????-?????????? . ?? ???? ???????? ????? ????? ????? ???????? ?????????? ??????????? . ???? ????????? ? ???? ??????????? ????????, ????????? ??????????????????? ?????????, ????? ??? ??????? ????? I ??????? ?????????? ?????? ???????????, ???????????? ????????????? ? ???????????? . ????????, ??? ?????? ??? ????????? ????? (??????? ??? ?? ??????? ????????????, ?? ????? ? ?????????? ??????????? ???????? ????) ? ???????? ?????? ???????? ???????? ?????????? . ??? ?? «?????????????» ????? ???????? ??????????? ??????? I ?? ????????? ???????????? ????? ? ????????? ????? ????????? . ??? ???, ??????? I ??????????? , ???????? ???????????? ???? ? 867 ???? , ??????? ??????????? ??????????? ???????? , ??????? ??? ?? ???????? ????????? . ??????? ???????? ? ???? ?? ??????? ???????, ??????? ?????? ????????? ?? ????????? ??????? ??????? . ? ?????????????, ? ?????? ???????????? ??????? ?????????????? ????????? ????????? ????? ?????????, ???????????? ?? ????????????? ? ????????? ?????????, ?? ?????? ??????? ???? ????????? ???????????? ???? ??????????? ????????. ?????????????, ??? ??? ???? ???????? ????????? ???? ??? ?????? ??????????? ?????? ? ?????????. ????? ????? ?????????????? ???? ????????, ??? ??????? ???????? ???????? ?????????? ? ????????, ??? ??????? ??????? II . ????? ?????????? ?? ???????????? ???????? ????????? ????????????????? ? ???????? ? ?????? ??? ???????? ??????? . ?? ??????? ????????? ????? ?? ?????? ??? ??????????? ( ??????? ), ? ?????? ? ??????? . ??????? ?? ??????? ????? ???? ???????????, ? ?????? ????? ??? ?????? ????? ??????? ???????? ??????????, ??? ?????? ?????? ????????? ????????— ???????? .

????? ?????

?????? ???? «??????? ??????????» ?. ????????? — ????????? ??????????? ???????? ???????????????? ?????????? ???????????, 1788 ???

? ????? XVII—?????? XVIII ???????? ??????? ??????? ??????????? ??????????????? ?????? ?????????? ??????? ??? ???????? ???????????? ????????? ??????? ? ???????? ?????? ????? ? ??????. ? 1722 ???? ?????? ?????? ? ????????? ???????? ??????? ????????? ?????? ??????????? ??????????. ????????? ??????????? ????? ??? ? ???? ?????-???????? ???????? ?? ????????? ??? ????????? ???????? ?????????? . ? ???????? XVIII ???? ??????????? ?????? ? ???????? ???????? ??????????? ??????? ?????????? ??????????? ???????????????? ?????????? ? ???? ???????? ????? , ??? ???????? ?????????? ???????? XVIII ???? « ? ??????? ???????????, ??? ?????? ??????? ??????? ??????? ??????????? ???? ?????? ???? ????????????? ????… » . ????????? ???????????-??????????????? ???????? ?????????? ?? ?????? ???????? XVIII ????????. ? 1763 ???? ? ??????? ????????? ??????? ???????? ??????? ???????????? ???????? ?????? ?????????-????????? ??? ????? ???? . ??? ? 1773 ???? ?????? ???????? ???????? ?????? ????????? ???????????? ?????????, ????????????????? ??????????? ???????????? ???????, ???????????? ??????????????? ???????? ? ????????????? ????????? . ???? ????? ? 1788 ???? ?????? ???????? ? ????? «??????? ??????????» ??????? ??????????????? ???????? ???????? ???????????? ?????????? ??????????? . ? ????? «??????» ???????? ????????? ??????? ????????? ????????? ????????? ?? ??? ??????, ? ???????? ?????? ??? ??????????? ??????????? ? ??????? .

????????? ???????????? ???????? ?????? ??????? ?????????? ????????????? ????????? ??????? ? ?????? ? ?????? XIX ????. ???, ? 1801 ???? ???? ???????????? ???? ? ????????? ?????? ??????????, ? 1805 ???? ????? ???????, ???????? ? ????? . ??????? ???????????? ?????????? ? 1828 ???? ??????????? ????? ??????? ? ??????? ?????????????? ??????? ???????? ?? ???????? ? ?????? ?????????????? ?????????? ? ????????????? ??????? . ? 1829 ????, ????? ??????-???????? ????? , ??? ???????? ??????????????? ?????? ??????? ?? ???????? ?????? ?????????? ????????? ??????? ????? ??? ?????????? ??????? ?? ? ???????? ???????. ???????? ?? ????? ????????? ???????????? ????? ?????? ( ???????? , ???????????-?????????? ) ??????? ?????????? ????????? ????????? ??? ??????? ?????????????, ??????? ?????????? ????? ???? ????????? ??????? .

? ???????? XIX ???? ?????????? ????? ?????? ????????? ???????????-???????????? ?????, ??????????? ????????? ???????????? ???????? . ????? ???????-????????? ???????????? ? ???????????? ????? ????????? ???? ???????? ???????????? ???????????, ??????? ????? ????? ?????????????????? ???????? ????????? ?????, ? ????? ??? ???????? ?????? ??????????? ???????? ?????????? ???????????. ? 1860 ???? ????????? ?????? ???????? ????????? ???????????? ??????????? (?????????????, ??? ? ????? ??????? ? ?????? ?????????? ??????????? ??? ?? ???? ????? ???????????). ??? ? 1880 ????, ??? ?????? ??????? ?????-?????? II, ??? ???? ????????. ????? ??????-???????? ????? 1877—1878 ????? , ?? ????? ???????? ?????? ??????? ???????? ??????? ?????, ???? ? ????????? ??????? ???? ???????????? ? ??????. ??????????? ???-??????????? ???? ?? ???????? ????????????? ?????????? ?????????? ????????? ?????? . ????????? ?????? ??????????? ? ? ????????????? ?????????? ????????? 1878 ????. ?????? ?????? ?????-????? II, ???????? ???????? ???????????? ?????????? ???????????, ??????? ??????? ?? ????????????? ?????? ?? ???????????? ?????????? ??????. ??? ?????????? ??????????????? ???????? ????? ?? ???? ?????????. ? 1885 ???? ???? ??????? ?????? ????????? ???????????? ?????? ????????? , ? 1887 ???? ??????-??????????????? ?????? ??????? ? ? 1890 ???? ??????????? . ? 1894—1896 ????? ? ????? ?? ???????? ????? ?????? ????? ????? II ??????????? ???????? ???????? , ??????? ????? ?? 50 ?? 300 ????? ???????.

????? ???????? ?????

???? ????????? ?????????? (?????????? ???????) ????????? ???? ?????????? ?????, ?? ? ????? ? ????? XIX ???????? ?????? ????????? ? ???? ????????????? ???????????? ??? ? ???-?? ?????? ? ?????????????? . ???, ????????, ? ????? 1880-??. ????? ??? ?????? ???? ?????????? ? ?????? ??????????????? ??????????. ? 1885 ???? ??????????? ????? ????????? ?????, a ? 1889 ???? ?? ????????? ???????? ??????????? ???? ??????? ? ????????? ???????. ? 1903 ???? ??????? ?????? ???????????? ????????? ????????? ??????.

? 1908 ???? ? ????????? ??????? ? ?????? ?????? ?????????? , ?????????? ??????????????? ?????????????. ????? ??? ? ?????? ?????? ??? ?????? ????? ?????? ??????????????? ????????. ? 1909 ???? ?????????? ????? ????? ? ??????? , ??????? ????? ????????? ???????? ????? ???????.

?????? ??????? ????? ????? ????? ????????? ?????? ? ??????? ?????. ? ??????? 1915 1918 ????? ? ??????????? ???????????? ??? ???????? ?????? ? ????? ???? , ?? ????????? ??????? ? ? ?????????? ??? ??????????? ? ??????????? ??????? ????? — ??? ?????, ? ???? ????????, ?? ?????????????? ??????, ??????? ?? 1 ?? 1,5 ??? ?????. ??????? ?? ????????? ????? ??? ????????? ????? ????????? ??????? ???????? ? ???????????? ????? ?????? ????????????? ??????. ????? ????? ?????, ???????? ?? ??????????? ???????????, ?????????? ???????????? ? ?????? ?????? ????, ??? ????? ??????? ??????????? ????????? ???????? .

???????? ?????

????? ??????? ?????????? ???????, ? ??? 1918 ???? ? ???????????? ??????? ???? ????????????? ??????????? ??????????? ??????? . ??????????????? ????????? ????????????????? ????? ??????????? ????????? ??????????? ????????? ?????????? ?????? ? ??????????? , ???-??????? ? ?????????? ?????? ???????? ?????, ?????????? ?? ????? ????????? ???????????. ? ?????? 1920 ???? ??? ???????? ???????? ?????? ??????? , ?? ???????? ??????? ???????? ????? ??? ???? ???????? ??????? ?????? ?? ??????? ? ???? , ????? ????, ??? ???????? ?????? ? ??????? ????. ???????? ???????, ??????, ?????????? ??? ? ?? ??????? ? ???? (????? ??? ??????????? ?? ?????????? ???????????). ?????? ?????????? ??????? ???? ? ????? 1920 ???? ??? ??????? ?????? ? ??????????? .

???????????? ??? ?????????????, ??????? ?????????? , 2015 ???

? ?????? 1920 ???? ? ??????? ???? ??????????? ????????? ?????? . ? 1921 ???? ??? ???????? ?????????? ??????? , ?? ???????? ????????? ?????? ???????? ?????? ??????????????? ???????????????? ???????? ??????? ? ???????????? ???? ?????? ? ????? ?????? — ? ????????? ?????? ???? ????????? ???????????? ??????????? ??????? ????? ???????? ? ??????? . ??????? ?????????? ???? ???????? ??? ??????????? ??????????????? ???. ? ???? ???? ?? ???? ???????? ??????? ? 94%-??? ????????? ?????????? ??? ??????? ? ?????? ?????????? ????????????. ? 1920—1940-??. ??????? ????????? ??? ?? ?????????, ??????? ????? ????? ??? ?????????? ??????. ???? ????????????? ? ??????? ???? 25 ???. ????? , ?????????????? ????? ?????????????? ????????? ???????????? ?????????????. ? 1941—1945 ??. 450 ???. ????? ??????? ??????? ? ??????? ????????????? ????? , ?? ??? 106 , ? ????? ????????? ????? ?????????? ????? 60 ?????????-????? ? ????? 4 ???????. ? 1965 ???? ? 50-? ????????? ???????? ?????, ??????? ? ??????? ?????????? ???????, ? ??????? ?????? ????????????? ??????????????????? ???????? ????????????. ???????? ? ?? ?? ????? ???? ???????????? ?????? ?????????? ????????????? ???????????, ??????? ????? ????? ?????????? ????????????? ???????.

? 1988 ???? ????????? ????? ??????????? ?????? ???? ?????? — ????????????? ????????? ???????? ? ????????. ? ????? ??????? 1988 ???? ? ??????????????? ?????? ??????? ????????? ????????? ?????? , ??????? ?????, ?? ??????????? ??????, ????? 30 ???????. ? ?????? 1990 ???? ??? ??????????? ?????? ????? ? ???? , ???????? ??????? ????? ??????? ???????? ???????. 2 ???????? 1991 ????, ????? ????? ??????????? ?????????????? ? ????????? ?????????????, ???????? ??????? ( ???? ) ??????? ? ????? ?????????????, ???????????? ???????-??????????? ?????????? . 21 ???????? 1991 ????, ?? ??????????? ???????????, ???? ????????????? ????????????? ??????? ?? ????. ????? ??????? ??????? ???????????? ???? ??????????? 1918—1920-??. ? ??????? ???? ?? ???? ?????? ??????????? ??????? ??? ?????? ????? ???-???????? . ? ?????? 1991 ???? ??????????? ???????? ??????? ? ??????????????? ????? , ???????????? ????? ?????? ???? ? ????????????? ? ??? 1994 ???? ?????? ??????? ??????? ?????. ? ???? ??????????? ? 2020 ???? 44-??????? ????? ???????-??????????? ?????????? ???????? ???????????? ????? ??????????, ????? ???? ????????? ??????????????? ??? ??? ????, ?? ??????? ?????? ??????????? ?? ?????? ??????????? ????????????? ??????? ???????? . ? ?????? ??????? 2023 ???? ?????? ???????? ????? ??? ????????? ????????? .

???????? ?????

?? ?????? ???????????? ?????? ????????? ?? ????????? ??????? , ????????? ?????????????????? ?????? ? ???????????? (??????), ????????? ???????????? ????????? ????????? ? 3 ???. ?? ?. ?., ? ?????? ????????????? ??????, ????????? ???????? ? ???????? ??????????? ???????? ???????. ???????? ????????????, ??????????? ???????????? ????????? ??????? ??????????? ?? ???? ????????? ???????? ???????, ??????? ? ??????, ?????? ?? ?????????? ????? ??????? ?????????? 29 % — ??????, ??? ? ?????? ??????????? ??????? ???????? ???????. ???????????? ???????? ???????? ????????? ????????? ???????????? ????? 1200 ?. ?? ?. ?., ????? ? ?????????? ???? ?????????? ????????????? ??????????? ?????????? ???? ? ????????? ??????????????? (????? ????????? ????? ) .

?? ?????????? ?????????? ??????? FTDNA ????? ????? ???????? ?????????????? Y-??????????? ??????????? R1b1a2 (26,5 %), J2a (19,1 %), G2a (9,5 %), J1 (?? J1c3d) (8,3 %), E1b1b1 (6,8 %), J1c3d (5,5 %), T1 (5,5 %) .

???????????? ?????

??????????? ?????? ?? ?????????? ????????????????? ?????????????, ??? ??????????? ?? ???????? ?????????? ?????????? (?????????? ????????? ???????? ?????????? ?????????, ???????? ? ????????? ?????).

?? ????? ???????????????? ????? ????? ????????????????? ????? ???????? ??? ?????????? ??????????? ??? , ????????? ??? ?? ??? ?????????? «???????????», «????????» ??? «????????????????» ???, ? ??????? ??????? ???????????? ????. ???????? ???????????? ??????????????? ??????? ???? ???????? ?????? ? ????????? , ? ??????? ??????? ????????? ????????????? ?????? ?????? . ?? ???? ??????????? ??????????? ??? ?????????? ? ????????? ???????, ?????????, ?????????? ? ??????? ?????? ????????? ???? . ???????????? ?????????? ?. ??? , ??????, ??????, ??? ???????? ??????????? ? ????????? ??? ??????? ???? ????????????? ????????? — ????????? ???????????. ??? ?????? ??????????? ??? ?????????? ???????? ????? ?????????? ? ????????????????? ??????, ????????? ? ????????? 2:1.

????????? ????

???????? ???????? V—VI ??.
??????? ????????? ??????????, ???????? ? 1675 ???? ? ????

????????? ???? ????????? ? ??????????????? ???????? ????? , ????? ??????? ?????????? ? ????????? ?????? ? ???????? ????? ?? ???????????????? .

?? ??????????? ???? ?????????? ??? ???????? ???????????? ???????? ?????????????????? ?????????? ?????: ???????? (? ???????? ???????????? ? ???????? ) ? ????????? (???? ??? ??????????? ???? ?????????? ??????? ). ??????? ?????? ? ????????? ????????? ???????? ?????? ? ????????? — ??????????? ??????.

? ???????? 6 ??????? ? 30 ????????? ????? .

????????? 7 ??????? (????????????, ???????????, ?????????, ???????????, ????????????, ?????????????, ??????? — ?????? ? ?????????????????) ? 8 ????? ????????? (6 ??????? ? 2 ??????????, ????????????, ??????????????, ??? ?????? ??????? ??? ?????????? ???????).

?? ?????? ????? XX ???? ????????? ???? ?????? ????????????? ?????????? ????? ?????????? ???????? 150 000 ???? . «?????????????????? ??????? ?????????? ?????» ???????? ? ???? ????? 100 000 ?????????? ???? . ??????????? ???? ? ??????????????? ????? ?????????? ????? 60 000 ???? .

? ????????? ????? ?????????????? ??? ??????????? .

????????? ???? ?????????? ???????????? ????????? ??????? . ??????? ??? ?????? ? 405 ???? ?????? ? ??????????? ???????? . ?????????? ??????? ?? 36 ????, ?? ??????? 7 ?????????? ??????? ?????, ? 29 ???? — ?????????. ?? ?????????? ????? ?????? ???????? ??? ????????? ??????? ?????????? ????? ??? ?????????

? ????????? ????? ????????? ????? 40 ?????????.

?? ??????????? ???????, ??????????? ????? 30 ????? ????????? ?? ????????? ?????, ????????? ? ??????? V XVIII ????? , ? ????? ????? 4 ????? ?????????????? ????????????.

?? V ???? ? ??????? ??????? ??????????????? ????? ???????? ????????? ? ?????????? ????????. ? ?? ?? ????? ???? ??????, ???????? ???????? ??? ? III—I ??. ?? ?. ?. ? ??????? ????? ???????????? ?????? «????????? ????????», ?? ??????? ??????????? ???????? ????? ? ???????? . ? ??????? ??????? ?? ???????? ???????????? ? ?????? IV ???? ????? ????????? ????????? ??????????? ????? ???? ???????????? — ??? .

?? ????? ?? ???????????? ? ??????? ????? ????????? ?????? ????????? ??????? ???????? ?????????? ??????????????? ??????.

????????? ???? ???? ?????? ?????? ?????????????? (?????? ? ?????????) ????? ?????? ????. ? 1512 ???? ? ??????? ????? ?????? ????????? ???????? ????? ?? ????????? — « ?????????? ». ??? ?? ?????, ? 1475 ????, ??? ????? ????? ?????????? ?????? ? ????????. ?????? ????????????? ??????? ?? ????????? ????? — ?????? « ??????? », ????? ? ????? ? 1794—1796 ????? .

???????? ?????????? ????? ????????? ?? ????????? ??????:

?????? ????? ?????

????? ????????????? ????????? ?????, ? ????? ?????????? ???????????? ????? ???????????? ??????? ??? ??????????? ?????? ??????, ????? ????? ?? ?????? ????????????? ?????????????? ?????????. ?????? ? ?????????? ????????? ??????, ??????, ? ??????????? ?? ??????????????? ??????????????, ??????? ????? ????????, ????????, ???????, ?????????? ? ??????? ???????.

? ????????? ????? ?????? ?????? (????????) ? ??????????? [ ???????? ?? ?????? 1163 ??? ] ??????? ??????? ?????? ??? ????????, ? ????????? — ??? ??????. ?? ?????????? ?????????? ??????? ??? ?????? ???? ?????? ????????????? ??????? ????.

????? ????, ? ????? ???????? ????? ??????????? ???? ??????? ??????-?????????? ???? ?? ???????? ??????, ??????? ? 14-15 ??. ??????????? ? ?????, ? ? ?????????? ?????? ? ?????? ????????? ??????????????? ? ? ????????? ???????? ???? ??????????.

???????

????????? ????????? , XIII ???, ???????? ???????
???????? ?????????? ??????. ???. ?. ?. ???????????

????????? ???????????? ??????? — ???? ?? ?????????? ???????????? ??????? ???? . ???????? ????????, ??????? ?????????????? ???????????? ?? ?????????? ??????? ???? ???????? ?????? ? ?????????? . ? ?????? IV ???? (???????????? ???? — 301 ???) ??? ???? ?????? III ??????? ??????? ?????????? ??????? ???????????? ? ???????? ??????????????? ? ???????????? ???????, ????, ????? ???????, ?????? ? ??????? ???????????? ???????????? . ??? ? 366 ????, ????? ??????????????? ??????, ???????????? ????????? ?????? ????? ?????????? ? ??????????? ? ??????? . ???????? ? 404 ???? ?? ?????????????? ?????? ???? ??????? ??????? ??????? ????????? ??????? , ????????? ?? ????????? ???? ?????? ? ???????? ? ?????? ????????? ? ????????? ????????????. ??? ???????????? ?????? ???? ??????? ???????????? ? 405/406 ???? ???????? ???????? . ? 506 ???? ?? ???????? ????????? ?????? ????????? ???????????? ??????? ???????????? ?????????? ?? ???????????? ?????????? ? ????? ????????????? . ?????? ??? ???????????? ??????? ? ?????????? ?????????? ??????????????, ???????????? ? ???????????? ?????? ?????????????????? ??????? .

????????? ???????????? ??????? ?????? ? ????? ???????????? ???????????? ??????? , ??????????? ??????? ????????? ????????????? . ????? ????????????? ?????? 451 ???? (??????? ???????? ?? ???? ???????? ????????????? ????????????? ????????), ????????? ????????? ???????????? ?????? ?????????? ??????????? ????????? ? ?????????? ????? ???? ?????? ?????????????? ?? ??? ?????? ???????????? ?????????. ??? ??? ??????????????, ??? ? ???? ?????????? ????? ? ????????? ???????, ????????? ? ?? ????????, ? ?? ???????, ? ?? ?????, ????????? ????? ?? ?????? ????????????? ????????????? ?? ??????????? ????????? ????? .

??????????? ???????? ????? — ????????? , ??????????? ? ????????? ???????????? ??????. ???? ????? ??????-???????? ? ??????-??????????? . ?????????????? ????? ????? ? ???????????????????? ??????????? [ ???????? ?? ?????? 77 ???? ] . ?????, ????????? ?????-???????????, ?? ?????????-???????????? ???????? ????????????? ??????? . ? ??????? ????????? ?????? ??????????????? ?????? ???????? ?????????, ??????, ?????? ? ?????????? ?????????? ? ????????? ???????????? ??????? ? ????????? ???????????? ??????? [ ???????? ??????? 493 ??? ] . ???????????????? ?????? ?????? ????? ????????? ??????????????? ??????? — ????????? , ??????????? ?? ??? ?????????? ??????? ???????????? ?????. ???? ??????- ??????? .

????????

???????? ???????

??? ???????? ???????????? ???????????? « ?????????? », ??????? — ???? ?? ?????????? ??????? ??????? ??????????? .

? IX—VI ??. ?? ?. ?. ?? ?????????? ?????????? ??????? ???????????? ?????????????? ??????????? — ??????????? ?????? . ???????? ????????????? ???????? ?????? ??????? ??????????? ???????? ????? ???????? ??????? ? ?????? ?????????, ????? ???????????? ?????????????, ???? ???? ???? , ? ????????? ????? ???????? ?????????? ?????????? ????? ???????? ????????? ?????????? ??????? . ????? ??????? ???????? ????? ? VI—V ??. ?? ?. ?. ?????????? ???????????? ??? ????? ??????? ??????? ???????? ? ???????, ? ????? ???????? . ?????????? ??????? ?????????????? ? ????? ????????? ?????, ??????? ???????????? ????????? ???????? ?????????, ????????? ??????? ? ?????? , ? ????? ? ???????? . ?????? ? ??? ?????? ? ??????????????? ?????? ? ??????? ?????? ??????????? ??????? ????????????? ? ??????????????? . ??????? ????????? ????? ?? ?. ?. ? ?????? ????? ?. ?. ???? ??????? ??????? ???????? , ? ??? ??????????????? ????? ??????? ??????????? . ???????? ?? ?????????? ? ?????? ???????????? ?????????????, ????????? ????? ????????? ????????? ???? ????????, ??????? ??????? ?????? ?? V—VII ???????? . ??????????? ???????????? ???????? ?????????? ? ????? IX ????, ? ??????? ??? ? ??????????????? ? 885 ???? ???????????? ?????????? ??????? , ??? ????? ??????? ?????? ???????? ???? ? ????????? ??????? . ?????? ??????????? ??????? ??????????? ?? XIII ???? ???????????? ? ??????????????? ?????????? ???????? ??? ????????? ??????????? .

??????????

????? , «? ??????? ? ????? ?????????», ?????? ???????? V ????, ???????? XVI ????

? ?????????????? ????? ? III—I ????? ?? ?. ?. ????????? ????? ???????? ??????? ???? ????????? ? ?????? ? ?? ??????? ???????? ????? ? ???????? . ? I—II ??. ?. ?. ??? ????? «???????? ???????» ????? . ?????? ? ????????? ???????????? ? ?????? IV ???? ????????? ????????? ???????? ???? ?????????? . ???????? ? 406 ???? ??? ?????? ??????????? ????????? ??????? , ????? ????? ???? ???????? ?????? ???????? ????????? ???????????? ?????????? . V ??? ??????? ???????? «??????? ?????» ? ??????? ????????? ?????????? . ? ???? ?????? ???? ???????? ??????????? , ??????? ?????? , ?????? ??????? , ?????? ???????? , ????? , ????????? ????? ??????? , ????? ????????? ? ??????. ???? ????????? ?????? — ???????????, ???????? ??? ? ????? V ????, ?? ? VII ???????? ??????????? ??????? ???????? ?????? , ?????? ????????? ??????? ??????? ??? ?????? ?????? . ??????? ????????? ?????? VI—IX ????? — ????? ????? , ?????? , ?????? . ? VII—X ????? ???????? ???? « ????? ????????? », ???????????? ? ?????? ????????? ?? ?????? ?????? ???????? ???????????.

???????????? ?? ????????? ??? ??????? ??????????? ??? ?????????? ??????????? . ???????? ????? ??????? ? ?????? ?????????????? ????? ?????????? ???????????? ??????? ????? ??????????? . ?????? ??????? ????????????? ????????? ?????? ???????? ?????? ???????? ?????? ? X ???? ? ???????????? ?????????? ?????? ?? ?????????? ???????????? . ? XII ???????? ???????? ?????????? ??????????? ? ??????? ????????? ????? ???????? ??? ???????? ??????????. ????????? ??????? ????? — ?????? ????????? , ?????? ??????? , ?????? ??? , ?????? ?????????? . ??????? ???????????? XII—XIII ????? ???? ?????? ??? ? ?????? ??????? . ? ????? XII ???? ?????? ??? ???????? « ???????? » — ??????? ??????????? ????? ???????. ? XIII ???????? ????? ?????? ?????????? ??? ?????????????? ?????????? ??? ? ?????????????. ? ???? ???????? ???? ?????????? ????????? ?????, ????????????? ??????????????? ?????? ????????? ???????? ? ???? , ???????????? ??????? ?????????? , ?????? ???????? ? ??. ? ????????????? XIV—XVI ????? ????????????????? ?????????? ? ????????? ?????? ???? ??????? ? ?????????? ??????? ???????? , ??????? ?????????? , ??????? ?????? , ????????? ????????? , ??????? ?????? ? ??????? ?????? .

? XVII—XVIII ????? ?????????? ?????????? ???????? ??????, ??????? ??????????? ?? ???? ???????? ????????????: ???????? ???????????? ????? , ??????????-?????????????? ??????, ???????? ????? ??????? . XVIII ??? ????? ?????????? ??????????? ? ????????????????? ???????????. ?????????? ?????????? ???????? ???????????? ????????? ?????????? ????? XVIII—?????? XIX ?????. ??? ???????? ????????????? (???.) , ?. ?????????, ?. ????????? , ?. ????????? , ?. ???????, ?. ???????, ? ??. ?????????? ???????????? ????????????, ?????? ???????????? ?????? ?? ???? ???????????? ????????? ????? ?? ?????????? ???.

? ?????? ???????? XIX ???? ??????? ?????? ???? ???????????????? ????????????? ??????????. ????????? ???????? ??????? ? ??????? ???????????? ?????? ? ??????? ???????? ? ??????? ??????. ? ??? ??????? ??????? ??????????? ???????????? ???????? ?????????? ????????????? ?????? ?????? .

? ????? 1920 ???? ? ??????? ???? ??????????? ????????? ??????, ??? ??????? ? ????? ????? ???? ? ??????? ????????? ??????????, ????? ??? ???????? ??????????? ? ?????????? ?????? ??????-???????????? ??????. ? 1920—1930-??. ??? ?????????? ???? ????????? ?????????? ????? ????? ?????? , ?????????? ???? ???????? ??????? ??? ? 1910-?. ??? ?????? ????? («????????? ?????», 1919 ? ?. ?.) ? ???????? («????? ????» 1933, ? ?. ?.) ??????? ????????, ??????? ????? ???? ??????????? ? ????????????? ??????????? ????????? ????????? ??????.

??????

????????? ????? ???? , ???????? ????? XI ????

? III ?. ?? ?. ?. ??? ???? ???????????? ???????????? ??????????? ????????? ?????? . ???????? ????????? ??????, ??? ?????????? ??????? , ?????????? ??? ?? ?. ?. ? V ???? ??????????? ????????? ???????? ??????, ????????? ????????? . ????????? ???????????? ?????? ?????? ? ??????????, ????????? , ??????????????, ????? ? ?????? ???????????????? ??????????? ???????? , ??????????? ??????? ???????? ??? ????????, ??? ??????????? ???????? ?????? ?????? ????????? ???????????? ? ???????? ??????????????? ??????? . ??? ?? ?????? VIII—IX ????? ???? ?????????? ????????? ????? ???? . ? X ???? ??????????? ????????? ????? . ? XVI ???? ???????? ????????? ????????? ?????? . ????? ??? ?????? ?????????????? ???? ????? ??????? , ???????? ???? ? ????-???? . ???????????? ??????????? ??????????? — ????? , ???? , ????? , ????? ? ??. ?????? ?????????? ?????? ???????? ???????? ?????????? ??????????????? ??????????? ???????? ?????? .

??????? ??????????
? ?????????? ??. ?????????
??????? ??????????
?? ?????? « ????? » ?. ??????????

? ???????? XIX ???? ??????????? ????????? ???????????????? ???????????? ?????? . ? 1857 ???? ????????? ????????? ??????????? ?????????. ? 1861 ???? ?. ??????? ?????????? ?????? ????????? ???????????????? ????????????? ??????? . ? 1868 ???? ?????? ???????? ??????? ?????? ????????? ????? « ????? II », ??????? ????? ????? ?????? ?????? ????? ??????? . ????????? ????? ? ???????????? ?????????? ????????????? ???????? ????? ????? ?. ???????? ? ?. ?????????? . ? 1880-? ????? ? ????????? ???????????? ?????? ?????????? ????? ???????? ?? ????? ? ????????? ??????? ???????? ????? ????????????????? ?????????????. ?? ?????? XIX—XX ????? ?????????? ?????????? ? ????????????? ????????? ???????? ????? ??????? .

? XX ???????? ???????????? ???? ????????? , ?????? ??????????? , ???? ?????????? , ???? ???????? , ??????? ??????? , ????? ???????? ? ??.

?????

???????????

??????????????? ????????? ???? ????? , I ???

? VI ???? ?? ?. ?. ? ??????? ??????? ??????????? ????????? ???????????. ????????? ????????, ??? ?????? ??????? ????? ????? ????? . ???????? ???????? ?? ????????????? ?????????? ????????? ???????? ??????????? — ???? ????? , ??????????? ????? ??????? ??????? ??????? I ? 70-? ???? ?. ?. ?? ????? ????????? ??????????? ??????? ??????? ??????? ? ??????????? — ??????? ?????? ??????? ???????. ??????? ???????? ??????? «????????? ?????????? » .

????????? ????? ???????? , 640-e ????

? ?????? IV ???? ???????? ???? ???????? ????????? ???????????? ???????????. ????? ?????? ?????????? ????????? (IV ?.) ? ??????????? ???????? (V ?.), ?????? ?????? (V ?.) ? ??????? (V ?.), ????????? ???????? (VI ?.), ? ??. ???????? ????????? ??????????? VII ???????? ????????? ???? ???????? , ??????????? ????? 641—661 ??. ??????????? ?????? ????????? ? ?? ????????? ???????. ???, ???????? ? VI—VII ????? ? ?????? ?????? ???????? ?????????? ????? , ? X ???? ?????????? ????? ???? ??????? ??????? ?????? ?????? ?????? ?????? ????? ? ??????????????? ????? ?????????? ???????, ?? ???????? ???????????????? ????? ?????? ????????? ??? ????? ???? ?? ????? ????????? ????????? ???????????? — ????? (1489—1588), ????? ???????? ??????? ??????? ? ?????????? ? ????????, ??????? ? ?????? ? ??. ? XVIII—XIX ????? ? ????????? ??????? ??????? ??? ?????????? ???????? ?? ?????????? ????????? ???????? ???????? , ?????????? ???????????? ????????? ????????. ??????? — ?????? ???????? ?????? ???????????? ??????? (? ?? ????? ?????????? (?????????? ????????), ?????????? (?????? ?????????? ????????), ??????? ? ??????), ???????, ???????, ???????????? ?????? ? ??.

? ????? IX ????, ????? ?????????????? ???????????? ???????, ?????????????? ????????????? ?????????? ????? ??????. ? ??????? ??? ???? ????????? ???????? ?????????????? ?????, ??????, ? ??????? 989—1001 ??. ?????? ??????? I ? ??????? II ????? ??? ???????? ???????????? ????? , ???????????? ???????? ???????? ?????????? ????? . ????? ??????????? ???????, ????????????? ??????????? ?? ???? ?????? ??????. ???, ? 915—921 ??. ????? ??????? ? ??????????? ?????? ??????? ??????? ?????? (?????? ??????), ???????????? ??????????? ?????????. ? ?????? ???? ????????? ????? (895—905 ??.), ?????????? (911 ?.), ???????? (930 ?.) ? ??. ??????. ??????? ???????????? ????????? ???? ????????? ?? ??????-??????? ??????? — ?????? (957—962 ??.) ? ????? (976—991 ??.). ? ??? ?? ????? ?????????????? ???? ???? ???????? ??????????, ????? ??????? ???????? ??????? ???????? ?????? , ?????? ? ????????? ??. ????? ?????? ??????????? ??????????? ?????????? ? XII—XIII ????????? — ???????? ?????????, ?????????, ??????????????, ???????-????? . ????? ?????????????? ??????? ????????? ??????????? ??????? — ?????? -????????. ?????? ????????? ??????????? ????? XII—XIII ????? ?????? ? ????????????? ??????? ?????????? . ???? ??????? ??? ????? ???????? ???????????, ? ??? ????? ?????????? ?? ????????????????? ????? . ???????? ????????? ????????? ???????: ????????? (1201), ?????????? (1205), ????? (1213—1232), ???????? , (1214), ?????? (1215), ??????????? (1215—1235), ????????? (1216), ????????? (1216—1238), ??????? (1281) ? ????????? ??.


??????????????? ?????????

?????

?????

????????? ????? — ???? ?? ?????????? ?????? ? ???? ? ????? ??????? ? ??????????. ?? ??????????? ????? ????????? ???, ?? ??????? ????, ?? ??????????? ?? ????? ??? ? ?????? ???????????? ?????????? ?????? ? ??????????? ?? ?????? ?? ?????????? ????? ???? ??????????? .

??????? ??? ????? — ????? (? ??????? ????? ???????? ????? — ???????? ?????? ???????, ?????????? ??????? ???????? ??? ? ????????? ???????), ? ????? ???????? ??????, ???????? ????????????? ? ?????, ???????????????? ?? ????? ??????????. ???????? ?????? ????????? ???? ??????? ?? ? ???????? ?????????, ??? ??? ??????? ? ??????? ??????, ? ? ????????? ??????, ? ??????? ?? ????????????. ??????, ????????, ?????, ????, ????? — ??? ??? ???????????? ? ???? ???????? ?????? ? ???????? ????. ??? ????????? ???????? ??????? ? ? ??????? ????? — ???????? ? ?????????????? .

? XVII — ?????? XIX ??. ??????? ???? ???????? ????? ????????? ??????? ? ?????? (??. ???????? ??????? , ????????? ??????? ). ???????? ?? ??, ??? ? ???? ?????? ?????? ? ?????? ????????? ???????, ?? ??????? ? ???????????? ???????, ???????? ? ???????????? ???????? ?? ??????????, ?? ??????? ? ????????? ?????. ????????, ?????? ?????? ???? ????? ? ????? ?????-?????????? , ??? ??? ?????? ??????? ????????? ?????, ??? ???????? ????? , ????? ??????? ???????? ? ?????? ????? ????? ??? ????? ????? ???????? ????? .

????? ?? ?????????? ????????? ????, ?????????? ??????????????? ?? ????? ??????????, ???????? ?????? ??? ??? .

???? ?? ???????? ???????????????? ????????? ????????????? ????????? — ????? , ?? ???????? ??????? ???????? ??? , ??? ????? ?????? ? ????????? ?????? ??????. ??????????? ????? ????? ???????? ?????????? ?????????? ???????? .

???????

??????????? ? ??????????

?????????????? ????????????? ?????. ?????????? ????????? ????? ? ?????? XXI ????. ?????????? ????????? ????? ? ?????? XX ????: ????? 50 % 25-50% ?????? 25 %
????? ?????????? ????? ? ????

?? ?????? ??????? ??????????? ????? ? ???? ?????????? ?? 12—14 ????????? ???????, ?? ??????? ???? ??????? ????? ????????? ? ?????????? ??????? (????? 3 ??? ???., 98,1 % ????????? ?????????? ) .

????? ???????????? ????????????? ?????? ?????????? ????? ????? ?? ????????? ??????? . ??????? ?????? ????????? ???????? ?????????? ? ?????? (????? 1,5 ??? ???.), ??????? (????? 0,8 ??? ???.), ????? (?? 0,5 ??? ???.), ??? (?? 0,5 ?? 1,5 ??? ???.), ? ?????? (250 ???. ???., ????????? ??? 5,7 % ????????? ? 2002 ?., ??? ????? ??????? ? ????? ?????? ), ?? ??????? (100 ???.), ? ?????? (????? 100 ???. ?? ?????????????), ? ??????? ???????? ??????? (?? 0,5 ???), ?????? (?? 100 ???.), ????????? (?? 130 ?? 180 ???.), ???????? , ????????? . ???????????? ?????????? ????? ????????? ????? ? ???????????? ?????????? ????? (?? ???????? 2005 ???? ????? 137,4 ???. ??? ., ????????? ??? ?? 99 % ?????????). ????? ?????, ? ???????? ???????????????? ? ???????????????? ( ??. ??????? ? ???????????? ), ????????? ? ?????? , ??????????????? ? ???????? , ? ????? ? ???????????? ???????? ??????? ?? ??????? ??????, ?????? ??????? ????? ????? ???? ??????? ??? ?????????? (?? 1 — 2 ??? ???. ??????) ????????? ???????? ? ???? ???????? ????? ? ???? ?????? ??????? ?????.

????????????????? ??????? ????????? ? ?????? :

« ?????????? ??????, ??? ???? ???????????????? ?? ???? ? ?????????? ? ?????????????, ???????????? ??????? ?????????? ? ???????????? ??????????? ? ???????? ????????? ? ???????????????. ???????????? ??????? ? ??? ??????? ?????? ?????? ? ?????????????? ????????, ????? ??????? (?????????) ????????? ? ???????? ?????????? (?????????). ??????????????? ????? ????? ?????????? ?????????????? ? ????????????, ? ????????? — ????? ????????????? ????????? ? ???????????????. ????????? ????? ???????????????? ? ?????????? ? ???????? ????????, ????????? ?????? ???????????????? ????? ??? ?????????????? ? ???????? ??????????? ????, ???????????? ????? ????????? ???????? (? ??????????? ???????) ????????? ? ?????? ????????????? ?? ??? ???????????. »

????? ???? ? ????? ????? «Armenia: Cradle of Civilization» («???????: ???????? ???????????») ????????:

????? ????? ? ??????????? ???????????? ????? ?? ????????? ? ?? ???????????? .

??? ???????? ??????????? ????? ? ???????? (??-???????? «?????») ???????????? ????????? ??????, ???????? ? ????????? ???????. ?? ?????, ??????????? ?????????? ?????, ??????????? ????????? ?????????? ???? ????? ???????????? ??????????? ????????? ????? ? ??????, ??????????? ??????????? ???????????? ??????????, ??????????? ?????????? ?? ???????? ????????? ? ???? ???????? ??? ?????????????, ?????????? ?? ?????. ?? ?????? ??????? ???????? ????? ??????????? ? ???????????? ??????? ?????????? ?? ????? ???, ??? ? ????? ?????? ??? ???????? ??????? ??????-???? ???????? ??? ????? ?????????? ?????????????? ??????? ??????. ?? ?????? ??????? ???? ???? ??????? ???? ? ?????? ????????? ???????????, ???????????? ? ????????? ????????? ????????? ???????? ?? ?? ?????????? ??????. ?? ??????? ???? ??????????, ??????, ?????????? ??????????? ???????????, ?????????????? ? ?? ????????????? ????????????????.

????????? ???????? ? ???????????? ???, «?????????? ?????????? ????????», «?? ??????????? ???? ????????? ?????», «?? ??????????? ???? ?????????????» ? «?????????? ?????????? ????????? ?????????????» ????? ????????? ???????, ? ????????? ??? ????????????? ????? ????? ?????????????? ? ????????.

?????? ? ???????? ??????

??????? ??????? (1668—1707), ??????????? ???? ? ??????

????????? ?????? ?????? — ???? ?? ?????????? ? ??????? ????????? ????????. ???????? ?????? ???????? ? ?????????? ????? ????? ????????? ? VI ????. ? IX—X ????? ? ?????? ???????????? ?????? ?????? ?? ????????? — ??????? ????????? ?? ??????? ????????? . ????????? ?????? ?????? ???????? ????????????? ? XII—XIII ????????, ? ??? ????? ? ? ?????????? ?????? ???????? ?????? ????? ??????????? ????????? ???????? ? ???????????? ????????-???????????? ????? , ??????? ? ???? . ? XIII ???? ??????????? ????? ? ?????? ??? ?????? ????????????? ??-?? ????? ????? ????????? ?? ???????, ??????????? ??? ?????? ????????? ????. ? ??????? ??????????? ????????? ???????-??????????? ??????? . ? 1423 ???? ??? ???????? ?????? ????????? ????????? ? ???? . ?????? ? ?????? ? 1512 ???? ?????????? ????????? ?????????????? . ? XV—XVI ????? ?????????? ??????? ????????????? ?????????????????? ????? ? ?? ????????? ???????????. ????????? ???????? ? ??????? ????? ?????? ?????????? ????????? ? 1717 ???? ?????????????? ????????? ? ???????, ???????? ????????? ??????? ???????? ????????????? .

?????????? ????? ?? ??????? ??????????? ?????? ??????? . ???????? ??????????? ???????????? ?????????? ?????? ????????? ?? ??????? ?? ?????? ??????? ?????????????. ???, ?????????? ? ????? ???????? ??????, ??????? ? 591 ???? ??????? ????? ??? . ? ?????? ??. ????? ? ????????? ??? ????????? ??????? ? ????????? ????????? ??? ???? ? ? ? , ??? ???? ????????? ?????????? ??? ???????? ?? XIII ???? . ????? ?????? ????? ????? ???????? ? ?????????? ???? ???????????? ? ?????? ????????? ??????? ? ???????????? ?????????? ??????? , ???????? ??? ???????? ?????????? . ? XV—XVI ????????? ????????? ?????? ?????????????? ? ???????, ??????, ?????. ????????? ????????????? ??????? ??????????? ?? ????? ?? ?????? ????????? ?????? .

?????? ?? ???? ? ? ????????? ??????

????????? ???????????? ????? ??????, 1363—1370 ??.
?????-????????? ??????? ,XIII ??? :

« ????? ?? ? ?? ????? ? ????? ????? ???? ?????, ????? ? ????? ???????, ???? ???? ?? ??????????, ??? ?????? ???? ?? ???? ????????. »

?????????? ????????????????? ???????, ?????-?????????, 1847—1855 :

« ?????? ????????? ? ???????, ??????? ??????????, ???????????? ? ?????? ??????? ? ????????. »

?????? ????????? ?? ?????????? ???? ? XI ???? . ????? ?????? ?????????? ????? ? ????????????? ?????????? ?????????????? ? ???????????? ??????? — ?????????? ????????????? ????? ????. ??? ? ??????? ????????????? ??? ????????? ? ????? ? ?????? . ????? ??? ????????? ????? ????????? ?????? ? XIII ???????? ??????? ???? ????? ??????? ?? ?????????? ???????????? (??. ????? ????????????? ?????#?????? ). ? 1363—1370 ??. ?????????? ????????? ?????? ????? ???????? ????????? ???????????? ????? . ? 1367 ???? ???? ???????? ????? ????????? ???????????. ??????????? ????? ??? ????? ?????????? ????? ??????? ?????????? ??????? ? ??????? ? ????? XIV ????. ????? ????? ????????? ????????? ? ?????????? ????? ? ?????? ????????? ? 1390 ???? . ? XIV—XV ???????? ?????? ?????? ???????????? ?????????????? ???? ? ???????? ?????? ?? ???????? ??????? . ? 1555 ???? ???? ???? ??????? ?????? ???? ?? ?????? ????????? ????? ??????? ?????????? ?????? ???????? ??????????. ? 1779 ???? ?????? ??????? ? ????????? ??????????? ???????? ????? ??????????-??-???? . ? 1815 ???? ?????? ?????????? ? ?????? ??????????? ???????? ????????? ?????? .

??? ? 1344 ? 1356 ????? ???????? ?????? ??????? III ??????? ??????????? ??????? ???????? ??????????????. ??????????? ????? ? ???????? ??????????? ?????????? ????? ?? ???? ?????????????? ????????? ?? ??????? ???????????? ??? ?????? ????????? ???? . ? 1519 ???? ???????? ??????? ??????????? I ??? ????????? ?????? ????????? ????? .

??? ?????????? ??????? II ? ????? X ???? ?????? ?????? ???? ?????????? ?? ??????????? ???????? ????????? ???????? ? ????????? «… ????????? ???????????? ?????????? ????? ?????, ???????????? ??? ??? ????????????, ? ?????????, [???? ????????? ??] ?????? ???????? [? ???? ?? ??????????? ????????] ??????????? ??????.» — ????? ??????? ?????? X—XI ????? .

? ??????? ???? ? ????????? ?????? ???? ????? ????????? ????????????, ??? ???????? ????? ????????? (?????????????? ???????? ? ???????? ??????????), ????????? ????? ????????? , ?????? ???????? , ????????? ??????????? ????????? ???? ???? ????? ? ?????? ??????.

?????? ? ??????? ????

????????? ?????? ? ??????-????????? ????? ???????? ????????? ???????? ? ??????????

??????? ????? ????????? ???????? ??????????? ?????? ?????????? ?????????? ???????????? ??????? . ???????? ?????? ????????? ??????????, ? ?????? XX ???? ? ????????? ??????? ????????? ????? 2 100 000 ?????, ???????? ??????????? ???????? ?????????? 1 295 000 ???????. ???????? ? 1885 ???? ?????? ?????????? 17 % ????????? ????????. ????????? ????????? ?????? ???? ?????????? ? ???? ?????? ??????? ????? ? ?????????? ?????????????? ????? ???????? . ?? ??????????? ?????????? ???? ? ?????? ???????? ????? 60 000 ?????.

?????? ?? ?????? . «??????????? ? ????????? ??????», 1253—1255 ???? :

« ? ?????? ??????, ??? ??? ?? ?????? ??????? ???? ?? ????????, ? ??? ??? — ?????? ? ????? »

?????????? ? ?????? ?????????? ?????????? ????????????? ? ?????? ?????????? ?????? VI—??????? VII ???? [ ???????? ?? ?????? 2768 ???? ] . ? ?????? XIX ???? ????????? ?????? ??????? ? ?????? ???? ????????? ??????????? ?? ???????? ??????? .

?????? ?????? ????????? ?? ?????????? ???????????? ??????? ? I ???? ?? ?. ?., ????? ???? ?????? ??????? ??????????? ??? ?????????? ? ???????. ??????????? ????? ?????????? ? ??????? ?????????????. ??? ? VII ???? ??????? ???????? ????? ???? «? ?????????? ? ?????? ?????? ??????????», ??? ?? ?????? ????????? ????????? ?????????? ? ?? ?????????????? ? ??????????. ? ???????? ???????????? ?????? ????? ??? ????? ????????????. ? ????? ??????? ? ?????????? ?????????? ?????? ???????????? ????????? ??????? , ???? ?? ??????? ????????? ??????? ?????? . ???? ????? ???????? , ??????????? ????? ?????? ??????????? ???????????? ??????, ??????????? ????? ????????? ??????. ??????? ????????? ??? ???????? ??????????? ? ?????? ????????? ????????? ????????????????? ???????? ?? ?????? ????? , ????? ??????? ???????? ????????? ???????? .

????? ?? ?????????? ????????? ????? ? ??????? ???????? ??????? ???????? ????????? ?????? ????? . ??? ? ???????? IV ???? ????? II ?????? ? ?????? ?? ??????? ? ?????? ??????? ????? ????? ? ??????. ?????? ? VII ???? ???????? , ??? ? VI ???????? « ????? ????????? ???????????? ? ???????? , ??????? ??? ?????, ???????? ???? ????, ? ????????? ?? ????????? ????? » . ???????? ?????? ??????? ??????? ??? ?????????? ? ?????? XVII ????????, ????? ??? ????? I ???????????? ???? ?? ???????????? ??????? 250 ???. ?????. 4 ????????? ????????? ???? ??????????? ?? ?????????? ????? ???????? ? ?????? ???????? ?????????? ???????? ?????? ? ?????

? IX—XI ????? ?????????????? ????????? ??????????? ? ?????? ? ????? ????????? ? ?????????, ?????????? ????????? ?????????????? ?????? ? ????????? . ?????? ???????-????????? ? ??????? ?????? ???? ??????? ?????-???? , ?????????? ??? ????????? ??????: ? 1878 ?? 1879 ????, ? 1884 ?? 1888 ???? ? ? 1894 ?? 1895 ????. ?????? ????????? ??????????? ??? ?????? ????? ??? ???????, ?????-??? ??????, ?????????? ??? ????????? ? 1826 ?? 1844 ????.

?????? ? ???????

1. ????????? ??????? ?????? ????? ? ??????? , ??????
2 . ????? ??????? ? ????????

????????????? ????????? ????? ? ???????? ? ????? ??????? ???? ??????????? ???? ???????????????? ???????, ???????????? ????????? ????????? ???????? ???????: ??-?????? ??? ?????? ?????? ?? ?????? ??????-???????? ????? 1877—1878 ????? ?? 1920-? ????; ? ?????, ?????????? ??????? ????? ? ??????, ?????, ??????, ????? ? ????????? ??????? ????? 1965 ????. ?????? ???????????????? ? ????????? ???????????-???????????? ??????, ????????? ??????, ??? ?? ????? ????????? ????????? ???? ??????????? ?????????? ? ?????????? ????????????. ???????? ???????? ? ?????????????? ???????? ????????? ?????? ??????????? ?????? ???????. ???????? ??????????? ?? 1,5 ???????? ??????? ??? ???????? ????? ?? ???? (?????? ? ??????? ? ?????? ) ?????????? ????????? ????? ?? ????????? ???????, ? ?????????? ?????????? ????? ????????? ???????????. ??? ????? ???????? ????? ??????? ? ???????? ???????????? ????? ?????. ?? ???? ??????? ????????? ?? ?????? ? ????? ????? ?????? ?????????? ? ????????? ?????? ??????. ??????????? ???????? ????? ?????? ? ?????????, ???????? ? ??????? .

????????? ????? ?? ??????? , 1908 ???

????? ????? ????????????? ?? ??????? ? ???????? ??????? ????????? ? 1618 ????, ? ??????? ?????????? ?? ???????? ??????? , ???????????? ? ??????????? ????????????? ?????. ????????? ?????????? ???????? ????????? ??? ? 1653 ? 1654 ?????. ? 1770-? ???? ????? ?????????? ??? 70 ?????.

?? ?????? ??????? ????? ????????? ???????? ? «????? ????» (????????? ? ????????? ?????????? ????? ? ????????? ??????? ? 1894—1896 ??. ) ? ???????, ? ?????? ? ?????????? ??????? ???????? ? ????????? ????? ???????, ??? ? ?????? XVII ???? ???????????? ?????? ????????? ?????????, ?????????? ? ???????????. ??????????????? ???????? ?????? ???????? ?????? ? ?????? 1800-?, ? ??????? ??? ? ????????????? ???????????? ??????????? ? ????????? ??????. ???????? ???????? ????? ? ?????????????????? ????????????? ??? ?????????? ?????, ??????, ????????, ?????????? ? ????? ???????? ??? ???????? ?????. ?????????? ????????? ??????? ????????? ?????? ?????????? ???? ??????????? ? ???, ???? ? ??????? ??? ????????? ? ?????? ? ?????????????? ???????? ? ????????? ????? ?????????????????. ? ?????? 1880-? ????? ????? «???????» ????? ?????????? ? ???????? ??????????????? ???????, ???????? ??????????? ???????, ?????? ???????????? ???????????, ????? ??????????????? ? ?????????? «??????????? ??? ???????», ? ? ??? «????? ???????????» ?????????? ???????????? ????? ????????, ???? ??????????? ? ???? ??????? ? ??????? .

?????? ??? ????? ??????????? ??????? ? ????? XIX ????. ??????????? ????? ? ??????????? ????? ? ?????? ?????? ????????????? ?????????? ?????????????? ???????????? ???????? ????????? ???????. ????? ????? ????????? ???????? ? 1890-? ?????, ????? ???????? ??????? ????? ? 1894—1896 ?????, ????? ????? ??????? ? 1909 ???? ? ???????? ?? ????? ? ????? ?????? ??????? ????? , ????? ?? ???? ????????? ??????? ?, ? ?????????, ? ???????? ??????? , ??? ??????????? ??????? ?????????? ????????? .

?????? ? ?????????

? 1933 ???? ? ???? ???? ???????? ??????????????? ????? ???????? ????? «?????? ????». ???? ?? ????? ????????? ???????.

???????

???????????

  1. ??? ??????? , ??? ? ?????????? ???????????? ? «?????????????» ?????? ???????, ????? ????????? ?? ???????? ????? ????? ??????????????? ?????????? ?????? ? ????????? ?? ??????? ?????????????? ? VIII-?? ? XV ?????.
  2. ? ?????????? ??????, ? ???????????? ???????, ???? ??????????? 6 ?? 11 ???????? ? ????????????? ?????? ??????? — ??????? (?????? ???????), ?????????? , ??????? , ?????????? , ???? , ??????? , ? ????? ???????? ?????? ????? ?????????? (302—484 ??.) ? ???? (484—931 ??.).
  3. ? ???? ????????? ????????????? ????????? ???????? V ????, ???????? ???????, ?????? ?? ????????? ? ? ?????? ???????? ?????????? ??????, ???????????? ??? ??????? ?????????? ?????? » ( ?? 11 ?????? 2012 ?? Wayback Machine )
  4. ????? ??? ?????? ???????? (XIII—XIV ??.), ?????? ????? (XIV—XV ??.), ??????? ??????? (XVI ?.), ????? ??????? (XVI—XVII ??.), ???? ??????? (XVI—XVII ??.), ???????? ??????? (XVI—XVII ??.), ?????? ??????? (XVI—XVII ??.)

??. ?????

??????????

  1. ? ?? 2 ??????? 2014 ?? Wayback Machine (?????????? ?????????)
  2. {{Cite web |url= |title=??? 5. «???????????? ?????? ? ???????? ???????». ?? 30 ?????? 2020 ?? Wayback Machine (?????????? ?????????)
  3. . ?? ????????? 13 ???????? 2018 . ???? ?????????: 15 ???? 2011 .
  4. The 10 ?????? 2012 ????. maintains 12 ?????? 2012 ????. that includes information about the ?? 14 ?????? 2011 ?? Wayback Machine . Their numbers generally agree with other sources when those are available; where we don’t have a more authoritative source, we are following their numbers.
  5. . ???? ?????????: 21 ?????? 2007. 30 ????? 2012 ????.
  6. .
  7. . ???? ?????????: 7 ??????? 2019. 9 ??????? 2019 ????.
  8. . ???? ?????????: 23 ???? 2019. 23 ???? 2019 ????.
  9. . ???? ?????????: 25 ???????? 2014. ???????????? ?? 28 ??????? 2015 ????.
  10. 1 ??? 2010 ????.
  11. PM Erdogan’s Armenian hostages . ???? ?????????: 21 ????? 2010. 5 ??? 2010 ????. .
  12. Turay, Anna . . ???? ?????????: 4 ?????? 2007. 1 ????? 2012 ????.
  13. ?? ???????????, ?????????????? ? 2014 ???? ???????? ?????????? ?????????? ??????? ? ?????????? ????? ?????? , ???????? ?? ???????????.
  14. . (????.) . ???????????? ?????????????? ?????? ??????. ???? ?????????: 28 ?????? 2016. 8 ??????? 2016 ????.
  15. ?? ???????????, ?????????????? ? 2002 ???? ???????????? ?????????? ??????? ? ?????????? ????? ?????? , ???????? ?? ???????????.
  16. ?? 3 ??????? 2012 ?? Wayback Machine (????.)
  17. Georgia: ?? 18 ?????? 2008 ?? Wayback Machine : 248,900 represents 5,7 % ethnic Armenians in an estimated national population of 4,661,500 (The Official data of 2002). The World Factbook : 267,000 represents 5,7 % ethnic Armenians in an estimated national population of 4,693,892 (July 2004 est.). ?? 12 ??????? 2007 ?? Wayback Machine : 400,000 represents 8,1 % ethnic Armenians in an estimated national population of 4,934,413 (The Official data of 1989).
  18. CIA The World Factbook . ???????? ?? 12 ???????? 2019 ?? Wayback Machine ????????? ?????? ?? ???? 2015 — 6 184 701 ???????, ??????, ???????? ???????????, ?????????? 4 % ????????? ??????, ? ?????? 247 388.
  19. ?? 15 ??? 2001 ?? Wayback Machine . ? ?????? Lebanon (? ??????? ?? 18 ???? 2015 ?? Wayback Machine ) ??????? ??? ??????????? ????? ? ?????? ?????????? 150,000 ???????, ???????? ?? ?????? ?? 14 ?????? 2016 ?? Wayback Machine ?? ???? ?? ?????????, ??????????? ????? ? ?????? ??????????? ? 300 000 ???????.
  20. ?? 7 ?????? 2019 ?? Wayback Machine .
  21. The ?? 10 ??? 2011 ?? Wayback Machine states that 160,000 Apostolic Armenians and 30,000 Catholic Armenians live in Syria. That number together makes up 190,000.
  22. ?? 22 ?????? 2012 ?? Wayback Machine "Before the (1979 Islamic) revolution there were 300,000 Armenians in Iran. Very frankly, today there are no more than 150,000," said Archbishop Goriun Babian, prelate of the Armenians in Iran and India.
  23. ?????????? ??? ?????? ????????? ?? 24 ???????? 2015 ?? Wayback Machine . ?? Panorama.am 05/04/2014.
  24. . ???? ?????????: 19 ????? 2011. 21 ??????? 2011 ????.
  25. 27 ??? 2013 ????. .
  26. ? ?? 24 ??????? 2018 ?? Wayback Machine .
  27. ?? 4 ????? 2016 ?? Wayback Machine , ?? ?????? ???????? 2006 ????.
  28. . Australian Bureau of Statistics. ???? ?????????: 4 ??????? 2013.
  29. 23 ????? 2014 ????. .
  30. ? ???????? ??????????? ?????? , ??????? ?????? ? ?????? ?????? ??? ?????????? ?????????? . ??????????, ??????? ???????? ???????? ?????????? ???????????? , ?????????? ???????? ??????? ?? ??????????????.
  31. ?? 7 ?????? 2020 ?? Wayback Machine .
  32. ?? 16 ??????? 2019 ?? Wayback Machine .
  33. The 21 ???? 2006 ????. estimates 35,000.
  34. ?? 8 ??????? 2007 ?? Wayback Machine .
  35. ?? 27 ???? 2014 ?? Wayback Machine .
  36. ?? 3 ????? 2008 ?? Wayback Machine .
  37. ?? 12 ???? 2008 ?? Wayback Machine .
  38. 6 ???? 2011 ????. (????.)
  39. ?? 5 ???? 2020 ?? Wayback Machine .
  40. . ???? ?????????: 23 ???? 2019. 23 ???? 2019 ????.
  41. ?? 7 ?????? 2012 ?? Wayback Machine .
  42. ?? 25 ??????? 2017 ?? Wayback Machine .
  43. ?? 5 ??????? 2014 ?? Wayback Machine .
  44. ?? 22 ???? 2011 ?? Wayback Machine (?????.)
  45. . www.stat.kg . ???? ?????????: 4 ??????? 2023.
  46. (????.) . BBC (21 ??????? 2007). ???? ?????????: 24 ??????? 2009. 8 ???? 2012 ????.
  47. Astourian, Stephan H. (2007). «Armenian Demography, the Homeland, and the Diaspora: Trends and Consequences». in ed. Michel Bruneau. Arméniens et grecs en diaspora: approches comparatives. Athens: École française d’Athènes. pp. 191—210. ?? 14 ?????? 2012 ?? Wayback Machine .
  48. . ???? ?????????: 7 ??????? 2019. 9 ??????? 2019 ????.
  49. . ???? ?????????: 7 ??????? 2019. 9 ??????? 2019 ????.
  50. . ???? ?????????: 7 ??????? 2019. 9 ??????? 2019 ????.
  51. ? , ?. 43.
  52. ? ?. ?. ???????? . . — ???????????? ?? ????????? ???, 1968. — ?. 237. 12 ??????? 2018 ????.
  53. ??? ????????? ????. . — Olma Media Group, 2007, 2007. — ?. 60. — ISBN 5373006548 , 9785373006545.
  54. ? ?. ?. ????????. . ? 4 . pp. 149-178. ISSN 0135-0536 . ????????-?????????????? ?????? (1983). ???? ?????????: 18 ??????? 2013. 8 ?????? 2014 ????.
  55. ? . ???? ?????????: 29 ???????? 2017. 19 ??? 2020 ????.
  56. ? Marc Haber, Massimo Mezzavilla, Yali Xue, David Comas, Paolo Gasparini, Pierre Zalloua, Chris Tyler-Smith. . — 2015. — doi : . 3 ??? 2015 ????.
  57. // ?????????? ??????????????? ?????????? ?????????? ??????? ?? 25 ??????? 2019 ?? Wayback Machine
  58. ?? 13 ???????? 2018 ?? Wayback Machine // ??? ???????, 16.12.2002
  59. . ???? ?????????: 1 ?????? 2012. ???????????? ?? 30 ?????? 2020 ????.
  60. Petrosyan A. Y. (2009) ?? 5 ????? 2022 ?? Wayback Machine . Journal of Indo-European Studies 37, 1 & 2: p. 155—163.
  61. ? Petrosyan A. Y. (2007) ?? 6 ???? 2019 ?? Wayback Machine Journal of the Society for Armenian Studies 16: 25-66.
  62. ?????? / ???. ???. ?. ?. ????????, ?. ?. ????????, ?. ?. ?????????; ??-? ????????? ? ???????????? ??. ?. ?. ???????-?????? ???; ??-? ?????????? ? ?????????? ??? ??. — ?.: ?????, 2012. 648 ?. (?????? ? ????????).— ISBN 978-5-02-037563-5 (?. 43 — hay)
  63. ?????? — ?????? ?? ??????? ????????? ???????????? .
  64. ?????= ???????? ?. ?.:??????: ????????????, ????? ? ???? ?????? ??????? ?? ??????????????? ???? ? ??????? ? ?????? ?????????? ??????, — ? ??????? ???, ????????, ????????? ???????????, — ???????? «?????» ????? ? ?? ????????????????. ??-????????????? ??? ???????? ????? ??????? * ?????? ??? * ??????? (???(?)???) — ? ?????????? ?????? ?? ??????? ????????? ???????? ?????????? ???(?-)119).
  65. ?????= ???????? ?. ?.:??????: ? ??? ??????? ???????? ??????? ?????????? ? ??? ????.
  66. Kitazumi, Tomoki. (???.) // Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft. — Vol. 163. — P. 511–516. 28 ?????? 2022 ????.
  67. ???? ??????? ???? (????????????) . ??????: ?? 9 ?????? 2014 ?? Wayback Machine .
  68. ??????? ????????????????? ???????. ??????: [www.vedu.ru/bigencdic/67973/ ???? (????)] ?? 9 ?????? 2014 ?? Wayback Machine
  69. ??????? ???. ????????????????? ???????. ??????: ?. ?. ???????. ???? // ??????? ???. ????????????????? ??????? ? 2-? ?????. — ????????????? . — ?. , 1998.
  70. Horace Abram Rigg. // Journal of the American Oriental Society. — 1937. — ?. 57 , ???. 4 . — ?. 416–418 . — ISSN . — doi : . 10 ?????? 2020 ????.
  71. ?. ???????. (???.??.) // ???????????? ???????, ???. 13(76). ???-?? ?? ????. — 1965. — ?. 64—66 . 10 ?????? 2020 ????.
  72. Archi, Alfonso. // Orientalia. — 2016. — ?. 85 . — ?. 3 . 15 ??????? 2021 ????.
  73. Martiros Kavoukjian, «The Genesis of Armenian People», Montreal, 1982.
  74. International Standard Bible Encyclopedia, 1915 ?? 21 ??????? 2012 ?? Wayback Machine ; Eric H. Cline and David O’Connor (eds.) Thutmose III , University of Michigan, 2006; ISBN 978-0-472-11467-2 .
  75. ? — ?????? ?? Encyclopædia Iranica . M. L. Chaumont:
  76. ???????? ?.?. ????? ???? ? ??????? ????? 600 ?. ?? ?.?. ? ???????? ?????? ??????????? ????? // ??????? ??????? ???????. — ??????: ?????, 1981. — ? 2 . — ?. 34—63 .
  77. A.E. Redgate. . — Oxford: Blackwell, 1998. — 332 ?. — ISBN 0-631-14372-6 .
  78. ???????? ?. ?. . — ??????: ???????????? ?? ????????? ???, 1968.
  79. ???????? ?. ?. . — ??????: ???????????? ?? ????????? ???, 1968. — ?. 210—211. — 264 ?.
  80. ???????? ?. ?., ????????? ?. ?. ??????? ???????? ??????? ? ?????? ??????. ?., 2003.
  81. ???????? ?. ?. ?? 28 ???????? 2013 ?? Wayback Machine
  82. ?????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  83. , ?. 41.
  84. Russell J. The Formation of the Armenian Nation // University of Los Angeles The Armenian People from Ancient to Modern Times. — New York: St. Martin’s Press, 2004. — ?. 19—36 . — ISBN 1403964211 .
  85. ?? 13 ??????? 2017 ?? Wayback Machine , ?????? «Armenian», ???. 105. Encyclopaedia Britannica , Inc., 2008:
  86. ???????????? ??????? . ??????: ?? 27 ?????? 2012 ?? Wayback Machine
  87. Mack Chahin « ?? 13 ??????? 2017 ?? Wayback Machine », ???. 109 ? 177, Routledge 2013
  88. James Minahan « ?? 13 ??????? 2017 ?? Wayback Machine », ???. 5, Routledge 2013
  89. ? ???????? ?. ?. . — ??. : ???????????? ?? ????????? ???, 1968.
  90. ?????????. ?? 23 ??? 2018 ?? Wayback Machine
  91. — ?????? ?? Encyclopædia Iranica . R. Schmitt
  92. ???????? ?. ?. «??????? ????? ?? ?????????? ?????? ?? ????? IV ???? ?? ?. ?.» ?.-?., ???. ?? ????, 1956:
  93. ??????? ???????: ? ????? ?????. ?. 1. ?????? ? ????????? / ???. ???. ?. ?. ???????. — ?. : ????. ???., 1997. — 688 ?. — ISBN 5-02-017936-1 . ????? XXIX, ?????? « ?? 12 ???? 2015 ?? Wayback Machine »:
  94. Armenia: A Historical Atlas by Robert H. Hewsen. ???. 29:
  95. ??????? ???????: ? ????? ?????. ?. 1. ?????? ? ????????? / ???. ???. ?. ?. ???????. — ?. : ????. ???., 1997. — 688 ?. — ISBN 5-02-017936-1 . ?????? « ?? 12 ???? 2015 ?? Wayback Machine »
  96. ???????? ?. ?. . — ??. : ???????????? ?? ????????? ???, 1968. :
  97. ?. ?. ????????. ????????? ? ??????? // . — ?. : ??????, 1983. — ?. 302—318. 8 ???? 2014 ????.
  98. ? / ??? ???. ?. ?????????, ?. ?????????, ?. ???????. — ?. , 1956. — ?. 2, ?. II, ??. XIII. 4 ????? 2016 ????.
  99. ????????? ??????? / ??? ???. ?. ?????????, ?. ?????????, ?. ???????. — ?. , 1956. — ?. 2, ?. II, ??. XIII. :
  100. ?????? ??????? ????: ??????????-??? ????? ????? ? ?????????? ??????????? ?? ?????????? ??? / ??????? ?????????? ?????. — ???-?? ???????? ???? ????, 1956. — ?. 2. — ?. 422—424.:" ????????? ?????? ????? ???? ????????? ????????? ?????????? ?????? ???????? ??????. ? ??????? ?????? ?????? ?????????? ????????. "
  101. ?. ?. ??????????? . ? ??????????????? ?????????? “???? ??????” // ????????? ?????? ? ????????? ? ?????????????. — ?. : ?????, 1978. :
  102. ? ??????? I // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  103. ? Encyclopaedia of Islam. — Leiden: BRILL, 1986. — ?. 1. — ?. 635.
  104. ????????? ??????? / ??? ???. ?. ?????????, ?. ?????????, ?. ???????. — ?., 1956. — ?. 2, ?. II, ??. XIII.:
  105. ???????????? ??????? . ??????: ?? 16 ??????? 2014 ?? Wayback Machine
  106. The Cambridge History of Iran. Volume 3. The Seleucid, Parthian and Sasanid Periods, Part 1. ???. 535:
  107. ? / ???. ???. ?. ?. ???????-?????? . — ?. , 1989. 8 ??? 2013 ????. :
  108. ? ????????? ??????? / ??? ???. ?. ?????????, ?. ?????????, ?. ???????. — ?. , 1956. — ?. 2, ?. II, ??. XIII. :
  109. ? — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  110. , ?. 42.
  111. ??????? . ?? 14 ??? 2018 ?? Wayback Machine :
  112. ?. ?. ???????? . ??????????? ? ?????? 44-53 ???????? « ?? ?????????? ???????? ». ?? 4 ?????? 2011 ?? Wayback Machine
  113. ?? ?????-???????? ?? II ???? «????????? ???????» (?., 1956)
  114. ? ?????. ?? 10 ?????? 2016 ?? Wayback Machine
  115. ? / ??? ???. ?. ?. ????????? , ?. ?. ?????????, ?. ?. ?????????? . — 2-? ???. — ?. , 1983. — ?. 3. ?????? ??????? ???????. — ?. 201—220. 13 ??? 2012 ????.
  116. ? ??????? ??????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  117. ? — ?????? ?? Encyclopædia Iranica . M. L. Chaumont
  118. ? / ???. ???????? ?.?. ???????.. — ?. : ?????, 1967. — ?. 1. 4 ????? 2016 ????.
  119. ? — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  120. Cyril Toumanoff . Armenia and Georgia // The Cambridge Medieval History. — Cambridge, 1966. — ?. IV: The Byzantine Empire, part I, chapter XIV . — P. 593—637.
  121. ? — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  122. ? — ?????? ?? ?????????? ????????????
  123. ?????? ????????, ?? 19 ??????? 2021 ?? Wayback Machine
  124. Saint Eghish? (Vardapet), , «History of Vardan and the Armenian War», 1982, p. 25:
  125. . — ?. : ?????, 1984. — ?. 2. — ?. 293. 6 ??????? 2014 ????.
  126. Philip Wood. History and Identity in the Late Antique Near East (????.) . — Oxford University Press, 2013. — P. 30. :
  127. Markus Aurelius. . — AuthorHouse, 2007. — ?. 182—183. :
  128. ? ????????? ????????? ???????????????? ?????????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  129. ? Peter Charanis . The Armenians in the Byzantine Empire // Byzantinoslavica . — 1961. — ?. 22 .
  130. ?? 4 ????? 2016 ?? Wayback Machine :
  131. — ?????? ?? ?????????? ????????????
  132. Encyclopaedia of Islam. — Leiden: BRILL, 1986. — ?. 1. — ?. 636. :
  133. / ???.???????? ???????? ??????? ?.?.. — ?. : ?????, 1967. — ?. 1. 8 ???? 2014 ????.
  134. , ?. 44.
  135. ? John H. Rosser. Historical Dictionary of Byzantium. — 2-? ???. — Scarecrow Press, 2011. — ?. 52. :
  136. ? Encyclopaedia of Islam. — Leiden: BRILL, 1986. — ?. 1. — ?. 638.
  137. / ????. ???. ???. ?.?. ????????. — ???. , 2011. — ?. 1. — ?. 124—125. 12 ??? 2014 ????.
  138. ? ??????? ???????? / ???. ???????? ?. ?. ???????. — ?. : ?????, 1967. — ?. 2. :
  139. ? ??????? ?. ?. VI. 10. ????????? ??????? // . — ?. : ?????????, 1986. 24 ??????? 2010 ????.
  140. — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  141. — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  142. ?? 27 ???????? 2013 ?? Wayback Machine , III, XXII
  143. ???????? ??????? ????????? ?????????? ???????? ?? ?????????: ???????? 11. ???? / ???????. ? ?????????? ? ??-?????? ?. ??????. — ?. : ??????. ???????. ????. ??????. ??????, 1864. — ?. 106.
  144. Cyril Toumanoff . Armenia and Georgia // The Cambridge Medieval History. — Cambridge, 1966. — ?. IV: The Byzantine Empire, part I chapter XIV . — ?. 593—637 .
  145. ?. ?. ??????? . . — ???. , 1902. — ?. II. 27 ???????? 2013 ????. :
  146. ??????????. ?. ?. ?? ??????? ??????-???????????? ????????? ?????? ???????? X—XI ?. (? ????????? ????? ?????? ??????????) // ???????? ????????? ? ??????? ????. — 1978. — ???. 15 . — ?. 43—51 .
  147. ? , ?. 47.
  148. ? ?????????? ? XI—XV ??. // / ??? ???. ?. ?. ????????. — ?. : «????????? ??????????» ???, 1997. 14 ????? 2013 ????. :
  149. ? James Stuart Olson. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires. — Greenwood Publishing Group, 1994. — ?. 44. :
  150. ???? ?????????: 15 ????? 2013. 17 ???????? 2016 ????.
  151. University of Cambridge. . — Cambridge University Press, 1991. — ?. 5. — ?. 64. :
  152. ?????????? ? XI—XV ??. // / ??? ???. ?. ?. ????????. — ?. : "????????? ??????????" ???, 1997. 14 ????? 2013 ????. :
  153. ????????? ???????. — ?. , 1957. — ?. 3, ?. III, ??. XXXIII. :
  154. ?. ?. ?????? . ??????? ???????? ???????????? ?????????? // . — ??.—?., 1961. — ?. 102—106. 30 ???? 2013 ????.
  155. ? ??????? // ???????????? ??????? . — ???????? ????????, 2000.
  156. ? ????????? ???????. — ?. , 1957. — ?. 3, ?. IV, ??. XXXVII. :
  157. — ?????? ?? Encyclopædia Iranica . S. Peter Cowe:
  158. Ronald G. Suny, Michael D. Kennedy. Intellectuals and the Articulation of the Nation. — University of Michigan Press, 2001. — ?. 89. :
  159. — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  160. ?????? ????????? «????? ???????», ??. 17
  161. ???????? ??????? ????????? ?????????? ???????? ?? ?????????: ???????? 11. ???? / ???????. ? ?????????? ? ??-?????? ?. ??????. — ?. : ??????. ???????. ????. ??????. ??????, 1864. — ?. 142.
  162. ? . ???? ?????????: 29 ???? 2017. 28 ???? 2017 ????.
  163. (??????????? ??????)
  164. Peter Charanis. ?? 2 ??????? 2017 ?? Wayback Machine Variorum Reprints, 1972 p223(360): «Thus, every emperor who sat on the Byzantine throne the accession of Basil I to the death of Basil II (867—1025) was of Armenian or partially Armenian origin. But besides the emperors there were many others among the military and political leaders of Byzantine during this period who were Armenians or of Armenian descent »
  165. . ???? ?????????: 29 ???? 2017. 3 ???? 2017 ????.
  166. 25 ???????? 2011 ????.
  167. . ???? ?????????: 29 ???? 2017. 15 ?????? 2016 ????.
  168. ???????????? ??????? . ?? 14 ???????? 2017 ?? Wayback Machine
  169. Chahin M. . — London: Routledge, 2001. — P. 232. — 350 p. — ISBN 978-0700714520 .
  170. Dana Carleton Munro. ?? 30 ??? 2016 ?? Wayback Machine , p. 104
  171. . ???? ?????????: 6 ??????? 2007. 28 ??????? 2011 ????.
  172. . ???? ?????????: 29 ???? 2017. ???????????? ?? 15 ?????? 2009 ????.
  173. ? ???????? ?. ?. ??? ???? ??????????
  174. ? Ronald Grigor Suny, Michael D. Kennedy. Intellectuals and the Articulation of the Nation. — University of Michigan Press, 2001. — ?. 93.
  175. — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  176. Encyclopaedia of Islam. — Leiden: BRILL, 1986. — ?. 1. — ?. 639—640. :
  177. Cyril Toumanoff . Armenia and Georgia // The Cambridge Medieval History. — Cambridge, 1966. — ?. IV: The Byzantine Empire, part I chapter XIV . — ?. 593—637 . :
  178. . — ??. , 1990. — ?. IV. — ?. 505. 18 ????? 2016 ????. (????, ?. ???, ??.100/3, 1797—1799 ??. ?.464, ??.191-192. ?????)
  179. ????. ???? // ????????? ???????????? ???????????? : ? 16 ?. / ??? ???. ?. ?. ?????? . — ?. : ????????? ???????????? , 1969. — ?. 12 : ????????? — ???????. — 972 ???.
  180. ???????? ?????? ???????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  181. ??? ?? ????, «?????? ???» ?? 8 ????? 2016 ?? Wayback Machine
  182. ??????? // ???????????? ??????? . — ???????? ????????, 2000.
  183. Family Tree DNA — Armenian DNA Project
  184. — ?????? ?? ?????????? ????????????
  185. ????? ???? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  186. ????????? ???? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  187. ?. ?. ??????. // ????????-?????????????? ??????. — ??. , 1991. — ? 1 . — ?. 97 . 13 ??????? 2017 ????.
  188. . — ???-?? «???????» ??? ??, 2012. — ?. 7. — ?. 5. 12 ???????? 2017 ????.
  189. ?. ?????. ????????? ?????????????? ??????????? ??????????????? ?????? (???.) // ??????. — ??. , 2006. — ??? 1 . — ?? 77 .
  190. Kerns J.A., Schwartz B. On the Placing of Armenia//Language, Vol. 18, No. 3 (Jul. — Sep., 1942), p.226
  191. // ????????? ???????. — ?. 2, ??. XXV . 14 ??? 2012 ????.
  192. Dickran Kouymjian. // Comparative Oriental Manuscript Studies Newsletter no. 4. — 2012. — ?. 19 . 5 ????? 2016 ????.
  193. ????????? ????????? ????????????. — ?. 6. — ?. 695.
  194. ???? ?????????: 2 ????? 2013. 4 ????? 2016 ????.
  195. ? ????????? ???????????? ??????? // ??????? ????????? ???????????? : [? 30 ?.] / ??. ???. ?. ?. ???????? . — 3-? ???. — ?. : ????????? ????????????, 1969—1978.
  196. ? — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  197. ? // ???????????? ???????????? . — ?. , 2001. — ?. 3 . — ?. 329—355 . 7 ???? 2012 ????.
  198. ????????? ??????????, ?????? ????????, «???????: „?????????????“ ???????????? ???????» ? ????? «???????????? ??????? ? ????????? ? ????????????? ????????????.» /??? ????????? ?. ???????????, ?. ?????????. ??????????? ?. ?????????. ???. 2-?, ????. ? ??????. — ?.: ???? ???????? ????????, ????-??, 2003. — 432 ?., ???. 146—147
  199. ??????? ?. ?. // Russian Review. — ?????????? ???????? , ?????? 2005. 8 ???? 2010 ????.
  200. Hamed-Troyansky, Vladimir (2021). . Comparative Studies in Society and History . 63 (1): 242—272. doi : .
  201. . ?????? ??????. ???? ?????????: 19 ??????? 2013. 4 ??????? 2008 ????.
  202. — ?????? ?? ?????????? ???????????? :
  203. ? ???????? ?. ?. . — ??. : ???????????? ?? ????????? ???, 1968. :
  204. ???????? ?. ?. . — ??. : ???????????? ?? ????????? ???, 1968. — ?. 210—211. — 264 ?. :
  205. ???????? ?. ?. / ?????? ?. ? . — ??????: ???????????? ?? ????????? ???, 1968. — ?. 211. — 266 ?. . ???. 242.:
  206. . Urartu // Edwards I.E.S., Gadd C.J., Hammond N.G.L., Boardman J. Cambridge Ancient history. — London: Cambridge University Press, 1982. — Vol. 3, part 1. — P. 314—371. — ISBN 0-521-22496-9 .
  207. .
  208. / ???. ?. ?????????, ?. ?????????, ?. ???????. — ?. , 1956. — ?. 2. 14 ??? 2012 ????.
  209. The Oxford History of Historical Writing: 400-1400 (????.) / ??? ???. Sarah Foot, Chase F. Robinson. — Oxford University Press, 2012. — Vol. 2. — P. 189. :
  210. Wellesz E. , Byzantine Music (in Proceedings of the Musical Association, 1932, vol. I)
  211. Willi Apel. . — 2-? ???. — Harvard University Press, 1969. — ?. . :
  212. . — ?. : ????????? ????????????, 1990. 11 ??????? 2013 ????.
  213. . ???? ?????????: 8 ?????? 2013. 16 ????? 2014 ????.
  214. ????????? ????????? ????????????. — ?. ?????????? «????????? ???????». — ?. 578.
  215. ?????????. ?? 4 ??? 2020 ?? Wayback Machine , IV, 4, 2
  216. ???????. ????? ? ??????, 32
  217. ? ?????????, ?????? ?????????? «???????????? ????? ????? ???????», ?????? « ?? 11 ??????? 2014 ?? Wayback Machine »
  218. Alan Davidson. The Oxford Companion to Food . Oxford University Press, 2014. ISBN 0-19-967733-6 , 9780199677337. P. 37
  219. ?. ?. ????????, ?. ?. ????????? «????????? ???????????? ? ?????????? ?????», ???. 97, 1981 ?.
  220. . ???? ?????????: 25 ?????? 2012. ???????????? ?? 20 ?????? 2012 ????.
  221. 3 ??????? 2008 ????.
  222. Charny I. W. Encyclopedia of genocide. — Santa Barbara, California: ABC-CLIO , 1999. — Vol. 1. — P. 61. — 718 p. — ISBN 9780874369281 .
  223. // ????????????????? ??????? ????????? ? ?????? : ? 86 ?. (82 ?. ? 4 ???.). — ???. , 1890—1907.
  224. David M. Lang, Armenia: Cradle of Civilization.
  225. Charl Wolhuter, Corene de Wet. International Comparative Perspectives on Religion and Education, AFRICAN SUN MeDIA, 2014, p. 36
  226. Robin Cohen. . — Routledge, 2008. — P. .
  227. The Oxford Handbook of Late Antiquity (????.) / Edited by Scott Fitzgerald Johnson. — Oxford University Press , 2012. — P. 115—116.
  228. [[[s:hy:??:???????? ????????? ???????????? (Soviet Armenian Encyclopedia) 12.djvu/724]] ???????] // ????????? ????????? ???????????? . — ??. , 1986. — ?. 12 . — ?. 724—725 . 28 ???? 2018 ????. (???.)
  229. ??????? ?. // ????????? ???????????? ???? ?? ??????. — ??. , 1954. — ? 4 . — ?. 47 . 10 ?????? 2014 ????.
  230. ???. ?. ???????????. // ?. ?????. — ?????-?????????, 1847—1855. — ?. 431 .
  231. ? ?. ?. ?????????? . . — ?????—?., 1997. 5 ?????? 2013 ????. :
  232. ? // ????????????????? ??????? ????????? ? ?????? : ? 86 ?. (82 ?. ? 4 ???.). — ???. , 1890—1907.
  233. ?. ?. ???????. . ????????-?????????????? ??????? 2 . pp. 225-228. ISSN 0135-0536 (1982). ???? ?????????: 30 ??????? 2012. 5 ?????? 2013 ????. ?? 24 ???????? 2015 ?? Wayback Machine
  234. "????????????? ?????? ? XIV—XV ?????"????????? ?. ?.; ???????????? ??????????? ????????????, 1957; ??? 215—216
  235. . — ?. , 1957. — ?. 3. 9 ??????? 2014 ????.
  236. ???????? ?.?. . — ?. : ?????, 1974. 8 ???? 2014 ????.
  237. ???????? ??????? ????????? ?????????? ???????? ?? ?????????: ???????? 11. ???? / ???????. ? ?????????? ? ??-?????? ?. ??????. — ?. : ??????. ???????. ????. ??????. ??????, 1864. — ?. 146.
  238. ? James Stuart Olson. An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. — Greenwood Publishing Group, 1994. — ?. 40. :
  239. / ??????? ?.?. ???????.. — ?. , 1957. 9 ?????? 2014 ????.
  240. Mkrtchian S. Contemporary Armenian Community in Tbilisi//Iran & the Caucasus, Vol. 13, No. 2 (2009), p. 299, 300.
  241. University of Cambridge. / Edited by Averil Cameron, Bryan Ward-Perkins, Michael Whitby. — Cambridge University Press, 2000. — ?. XIV. — ?. 675.
  242. . ???? ?????????: 29 ???? 2013. 18 ?????? 2019 ????.
  243. ? ?. ????????? «The Armenian People From Ancient to Modern Times», ??? II, ?????? «The Armenians in America» ?? Robert Mirak, ???. 389—390. Macmillan 1997

??????????

?? ??????? ?????
  • ?????? ?. ?. . — ??. : ???????????? ??????-?, 1940.
  • ?????? ?. ?. / [?????????? ?????? ? ???????. ?. ???????????]; [???????. ?. ?. ??????]; ????. ???? ???. ???. ??-? ?????????? ??. ?. ???????. — ??????: ???-?? ????. ???? ???. ???, 1963. — 247 ?., 5 ?. ??. .
  • ?????? ?. ?. . — ????? 1. — ?. : ?????????? ????????? ????????? ????????? ??????, 1832. — 294 ?.
  • ?????? ?. ?. . — ????? 2. — ?. : ?????????? ????????? ????????? ????????? ??????, 1833. — 273 ?.
  • ?????? ?. ?. . — ?. ?. : ???????????? ?? ????, 1953.
  • ???????? ?. ?. . . — ??. : ???????????? ?? ????????? ???, 1968.
  • ????????? ????????? ????? / ???????. ????-????. ??? ????????? ?. ?. - ?.: ???????? ????????? ? ???????????? ??. ?.?.???????-?????? ???, ?? "?????????", 2015 - (????? ???????? ????).
  • / ?.?. ????????, ?.?. ???????, ?.?. ???-????????? . — ???????? ????????? ? ???????????? ??. ?.?. ???????-?????? ???; ???????? ?????????? ? ?????????? ??? ??. — ?. : ?????, 2012. — 648 ?. — 1000 ???. ISBN 978-5-02-037563-5 (? ???.).
  • ??????????? ?. ?. , ?????? ?. ?. , ???????? ?. ?. . — ?. : ?????, 1972.
  • ?????????? ?. ?. . — ?. : ???????????, 2003.
?? ?????????? ?????
  • Elizabeth Redgate. . — Oxford, UK: Blackwell Publishers, 2000. — 352 ?. — ISBN 9780631220374 .
  • Armenians // / Jamie Stokes. — NY: ?Facts on File, 2009. — P. 52—66. — 880 p. — ISBN 9781438126760 .
???????? —

Same as Армяне